Konsumidó Alertá Volumen 30, Yanüari 2017 | Page 18

Lesa anochi for di un tèblet òf un E-book

Lesamentu digital dia pa dia ta birando mas popular. Bo ta mira esei tambe na e echo ku tin diferente dje e-readernan aki riba merkado i di otro banda hopi kaminda na mundu librerianan no ta mes popular ku ántes. Revistanan digital ta birando mas popular tur dia. Tòg Fundashon pa Konsumidó ta kere ta bon pa nos tene kuenta kiko sinta lesa, espeshalmente anochi, riba un dje aparato chikitunan ei por nifiká pa nos salú.

Personanan ku ta lesa for di un buki elektróniko òf un I-pad promé ku nan bai drumi anochi, ta wòrdu rekomendá pa no hasi esaki mas. Dor di e lus ku e aparatonan aki ta saka, nos oloshi biológiko ta wòrdu afektá, I e hormonanan nesesario pa un hende por pega soño, no ta ser produsí sufisiente.

Estudionan sientífiko riba e materia aki ta mustra ku si bo lesa 4 ora for di un buki elektróniko òf un I-pad, bo ta sinti promedio kasi 1 ora i mei mas lat ku normal, ku bo ta kansá. Esaki ta bini dor ku aparatonan elektróniko manera kòmpiuter, i-pad i otro dispositivonan igual, ta produsí un lus blou mas kla, ku loke un lampi di mesa di anochi lo a produsí. Esaki ta resultado for di un investigashon publiká den e revista “Procedings of the National Academy of Siences.”

Ménos Melatonin

Dor di e lus blou, un hende su kurpa lo traha ménos melatonin. Melatonin ta e hormona ku ta sòru pa bo sintibo kansá i konsekuentemente haña soño. Melatonin ta wordu produsi den bo selebre anochi i bou di sirkunstanshanan di skuridat. E ta konosí tambe komo e “hormona di skuridat” pasobra e ta señalá bo kurpa ku ta anochi. Den espesienan diurnal, manera humanonan, melatonin ta duna señal di soño I e kurpa ta prepará pa switch di “daytime to nighttime mode." E “lus blou” aki basta tempu kaba ta ser sospechá komo e gran kulpabel pa ku problemanan pa drumimentu i awor esaki a wòrdu probá sientifikamente.

Investigadornan di Harvard University na Boston a hasi un investigashon riba drumimentu ku uso di buki regular (papel) i buki elektróniko I I-pad. 12 partisipante a lesa 5 dia tras di otro un buki regular i 5 dia nan a lesa un buki elektróniko. Esnan ku tabata lesa for di e aparatonan elektróniko tabata pega soño 10 minüt mas lat ku esnan ku tabata lesa for di un buki normal. Ademas a konstatá ku nan soño profundo tabata 12 minüt mas kòrtiku ku e otronan i mainta nan tabata sinti nan mas kansá.

ta malu pa bo salú