Konsumidó Alertá Volumen 30, Yanüari 2017 | Page 13

Den e tempu difísil ku nos ta bibando, ta hasi ku ‘loansharksnan’ tin nos komunidat den nan gara. Esaki ta e praktiká di fia plaka na interesnan hopi haltu, ku of sin pèrmit di Banko Sentral. E motibu prinsipal pa kua e fiadó no ta denunsia e práktika ilegal aki, ta miedu i bèrgwensa.

Aparentemente tin hopi tiki interes tambe di banda di outoridatnan, pa atendé ku e asuntu aki. Por bisa sinembargo, ku pa esnan ku ta sali pa nan derechinan, tin sierto lus ta bria na horizonte. Studiando i investigando un ke otro, nos a para ketu na deber i derechi di partidonan, ora di sera un kombenio di fiansa.

Awe nos ke analisá un veredikto hopi interesante, den kua un finansiadó dor di no a sigurá su mes ku e fiadó por a paga bek, a hañ’e ta paga daño i perhuisio na e fiadó. Punto di salida legal ta, ku un instansia finansiero komo finansiadó, den kuadro di e asina yamá deber di asistí i protehá, promé ku e sera un kombenio di fiansa ku un persona, mester investigá si e persona aki tin e kapasidat pa paga bek. Si e konstatá ku e fiadó lo no por paga bek, e dunadó di fiansa mester ninga di duna e fiansa. Esaki sinembargo no a tuma lugá, ora ku un persona, ku no por a paga bek, a bai buska fiansa serka un finansiadó.

E instansia finansiero konserní, a pidi e fiadó pa bini ku entre otro slep di salario, estado bankario etcetera. E datonan finansiero aki a mustra bon kla, ku e fiadó no tin moda di paga e fiansa bek. Apesar di esaki, e dunadó di fiansa a sera un kombenio di fiansa ku e fiadó. Despues di esaki e dunadó di fiansa i e fiadó a haña nan mes den un konflikto, pa motibu di inkumplimentu ku pago i esaki a resultá den un kaso, te den Korte di Apelashon.

E argumento di mas fuerte na banda di e abogado di e fiadó, tabata ku e finansiadó, dor di no a sigurá su mes sufisiente ku e fiadó por a paga bek, a violá e deber di asistí i protehá, yamá ‘zorgplicht’ na Ulandes, ku tur instansia finansiero mester kumpli kuné. Korte di Apelashon di mes manera ku e abogado, a konstatá ku e dunadó di fiansa a violá e deber menshoná. Segun Korte, pa e finansiadó tabata òf por lo ménos mester tabata bon kla for di un prinsipio, ku mirando e entrada abou di e fiadó, esaki lo bai tin problema pa paga e fiansa bek. Esaki i mas a buta Korte di Apelashon, sentensiá e finansiadó na paga daño i perhuisio na e fiadó. E fiadó a sa di sali viktorioso for di e empase aki.

E kaso interesante aki un bia mas ta ilustrá, ku komo fiadó ta hopi importante pa ora bo haña bo den un konflikto ku dunadónan di fiansa, bo sali i buska bo derechinan. E kaso ariba menshoná i otronan, a mustra ku no semper ta e ‘doño di plaka’ ta esun ku ta sali ganá.

Artíkulo kortesia di abogado Mr. Rainey Conquet