Konsumidó Alertá Volumen 24, mart 2016 | Page 7

NOTISIA

Ku tratamentu i aseptashon di e lei di Kompetensia dor di Parlamento nos a yega na un krusada importante di desaroyo ekonómiko den nos pais. Awor ta eksistí un base legal pa aktua riba kehonan ku nos ta tende regular di konsumidónan. Awor tin base legal pa investigá, kontrolá, sanshoná akshonnan di komersiantenan ku ta stroba nos merkado lokal di funshoná na un manera honesto, sano i transparente.

Pero nos tur sa tambe ku lei so no ta kambia aktitut robes. Na aña 2010 a pasa e Lei di Protekshon di Datonan Personal, ku ta protehá nos datonan ku kompanianan tin den nan poder i ku ta impedí ku kompanianan ta hasi mal uso di nos datonan personal. Pa implementá esaki mester a lanta un Kolegio di Protekshon di Datonan Personal, ku te dia di awe no a keda instituí i ainda bankonan tin nan sirkuito “sekreto” entre nan pa skrin un kliente i kompartí bo datonan personal. A base di e ordenansa di seguro obligatorio di outo kontra responsabilidat sivil (1976), mester a keda instituí un Fondo di Garantia pa kubri gastunan di daño no kubrí pa seguro. E fondo aki nunka a mira lus di dia. I kada biaha ku nan dal bo outo i no ta sigurá, abo mester dil ku e konsekuensianan. Ordenansa di Lei di Merkansia ta dikta ku mester tin un Komishon di Merkansia ku riba propio inisiativa por duna ministernan konserní konseho riba leinan i desishonnan pa pone normanan di kalidat na merkansianan ku ta keda importá i bendí riba nos isla. E komishon aki a keda instituí i a funshoná pa un tempu korto, pero despues a muri un morto natural. I awor no tin kasi ningun norma pa tur e merkansianan ku ta subi nos merkado.

Implementashon di lei di Kompetensia ta, den e lus aki poné, ainda mas importante. E lei di Kompetensia mester resultá den un instituto ku ta e Outoridat di Kompetensia, ku tin e tarea prinsipal di sòru pa nos merkado ta sano, transparente i den balanse. E mester kombatí preisnan artifisialmente haltu poné pa komersiantenan ku ta konspirá ku otro, sòru pa tin sufisiente bendedó den kada sektor i sòru pa no tin diskriminashon di niun partido bendedó. E tin e outoridat pa kontrolá, investigá i sanshoná e siguiente aktonan:

- Formashon di kartèl;

- Mal uso di un posishon fuerte di un partido riba

merkado;

- Fushon i atkisishon ku por debilitá e eskoho di un

konsumidó.

Nos sekshon di Intermedio e luna aki ta splika kon e Outoridat di Kompetensia aki ta funshoná a base di algun ehèmpel simpel i fásil, saká for di práktika.

Manera menshoná anterior, ku un lei keda publiká no ta garantia ku e kuadro finansiero i polítiko ta keda trahá pa en bèrdat lanta e Outoridat, Kolegio òf Komishon. Ta na nos komo komunidat, prensa i gruponan di interes manera Fundashon pa Konsumidó pa keda pone e puntonan aki riba agènda di nos pais pa trese mehoransa den nos situashon ekonómiko.

I e Outoridat di Kompetensia lo no kambia nada na e posishon outónomo di representashon di konsumidó ku Fundashon pa Konsumidó tin. Mas bien Fundashon lo tin un partner mas pa kolaborá i kompartí informashon kuné pa yega na un merkado transparente i habrí. E intenshon ta pa yega na areglonan di trabou ku e Outoridat pa asina kehonan ku nos risibí por keda tratá kolektivamente serka e Outoridat. Si nos tin hopi keho den sektor di outo, seguro òf produktonan elektrodoméstiko, un señal lo sali di Fundashon pa Konsumidó pa e Outoridat investigá e tendensia ku tin den e merkado spesífiko. Pero kada konsumidó tambe lo por aserká e Outoridat ku su señalnan di kosnan ku ta bai robes. Asin’aki e Outoridat tambe lo tin su responsabilidat pa divulgá kada aña kiko el a hasi na trabou den e aña ku a transkurí.