Konsumidó Alertá Volumen 24, mart 2016 | Page 11

INTERMEDIO

Si un kompania riba su so por limitá kompetensia, e tin un posishon ekonómiko fuerte. Ku un posishon ekonómiko fuerte un kompania por ekskluí kompetidónan, òf saka probecho di distribidó- i klientenan. Por ehèmpel, manera ekspresá den e artíkulo di Caribisch Netwerk, kaminda un importadó ta imponé riba e rebendedó ku e por bende su produktonan solamente bou di e kondishon ku e ta bende na e preis ku e importadó ta stipulá. Esaki ta un ehèmpel simpel i kla di kon mal uso di un posishon ekonómiko fuerte no ta na benefisio di nos konsumidónan. E Outoridat di Kompetensia por sanshoná un kompania pa e tipo di akshonnan aki.

Algun ehèmpel di mal uso di posishon ekonómiko ta:

- Preisnan muchu haltu pa un produkto òf servisio

(nobo)

- Kòpelmentu di benta di un produkto na otro. Bo no

ta haña hipotek si bo no tuma seguro di kas.

- Ninga di bende produkto ku sierto kompania òf

kliente.

- Si bo distribidó ta dependé di abo komo bendedó:

obligá distribidó pa no bende ku otro kompania

pa sak’é for di merkado

- Bahamentu di preis temporal pa tene kompetidó

nobo riba merkado afó.

Na aña 2010 nos por a mira ku Flow i despues Tres Network a subi merkado di telekomunikashon na Kòrsou, ku intenshon pa ofresé klientenan spit di internèt haltu na preis akseptabel. Na E momentu ei UTS tabatin e posishon ekonómiko fuerte i a hisa gradualmente su spit di internèt di for di ménos ku 1MB te ku 8MB den algun aña pa e mesun preis, hasiendo e servisio pues mas barata. Pa kada subida di spit, e kliente mester a firma un kontrakt ku ta mara e kliente na un òf dos aña di kontrakt. Ku esaki UTS por a mara mas kliente hasiendo mas difísil pa nan bai serka un kompetidó. Si na e momentu ei lo tabatin un Outoridat di Kompetensia aktivo, e por a investigá e akshonnan di UTS, i si haña ku e kompania ta hasi mal uso di su posishon ekonómiko, por sanshoná i obligá e kompania pa e kambia su komportashon.

Fushon ta nifiká ku dos kompania òf mas ta bai òp den un kompania i atkisishon ta sosodé na momentu ku un kompania kumpra un otro. Un punto esensial di kompetensia sano ta ku un konsumidó tin eskoho entre mas ku un bendedó di un produkto òf servisio. Si por ehèmpel, den e sektor di telekomunikashon, dos kompania uni forsa i bira un kompania, esaki ta nifiká ku abo konsumidó tin un kompania ménos pa skohe for di dje pa kumpra bo servisio. E dos kompanianan tabata kompetí ku otro a base di preis, kalidat, servisio pa asina tin abo komo kliente. Ku un union di e forma aki esei lo stòp.

Den kasonan asin’aki e Outoridat di Kompetensia mester drenta den akshon. Kompanianan ku ke uni forsa mester pidi pèrmit na e Outoridat pa por hasi esaki. E Outoridat mester investigá pa sa si e union di kompania no ta bira un partido muchu grandi riba merkado i por hasi mal uso di su posishon. Si tin mas partido riba e merkado spesífiko aki, ku ta sigurá kompetensia sano, e fushon lo keda aprobá. Pues fushon òf atkisishon no ta kontra di lei. Na Kòrsou nos a mira fushon i atkisishon visibel den por ehèmpel sektor di seguro.

Loke no ta visibel, ta transakshonnan kaminda un kompania por kumpra akshon den un otro kompania. Esaki por nifiká ku un kompania ta doño di su kompetidó sin ku otronan tin noshon di e echo aki. Den un kaso asin’aki tras di kortina por traha afspraknan di preis, por disidí kua kompania ta importá kiko i bende esaki na preisnan muchu haltu. E Outoridat di kompetensia tin e outoridat pa investigá tipo di konstrukshonnan dudoso asin’aki i hasta imponé ku mester bende akshonnan di e kompania pa asina trese balansa i kompetensia sano bèk riba merkado.

Mal uso di un posishon ekonómiko fuerte di un partido riba merkado:

baha tarifa pa saka kompetidó for di merkado

Fushon i atkisishon ku por debilitá e eskoho di un konsumidó:

DIGICEL ta atkerí TRES Networks