Konsumidó Alertá Volumen 23, febrüari 2016 | Page 8

IMPOSIBEL

Pregunta: Debe bieu

“Mi tin 2 luna ta pagando un debe ku mi a hasi masha tempu pasá. Bon mirá a pasa asina tantu tempu ku segun mi e mester a kaduká, Fundashon boso por yuda mi wak kiko ta mi derechinan ora un debe kaduká?”

Kontesta:

Hasiendo referensia na un artíkulo ku Fundashon pa konsumidó a saka algun tempu pasá, Fundashon ta informá ku na momentu ku un kreditor keda pa largu tempu sin tuma akshon pa kobra e debe, despues di un término definí, e reklamo òf kleim ya no ta ehekutabel mas.

Pero no ta pasobra hopi aña a pasa ta nifiká outomátikamente ku un debe a kaduká (verjaar). Pa por hasi esaki, un debedó mester hasi apelashon riba ‘verjaring’ pa wak si enberdat esaki ta e kaso. Si un debedor lubidá di hasi apelashon riba ‘verjaring’ i hasi algu ku ta rekonosé e echo di eksistensia di e debe (het alsnog over tot doen van een daad van erkenning) por ehèmpel dor di paga un pida, pidi pa posponementu (uitstel) di pago òf drenta un areglo di pago, e ora ei no por hasi apelashon mas (achteraf) riba ‘verjaring’.

Pa lei un debe (normal) ta kaduká den promé instante despues di 2 òf 5 aña. Konsekuentemente, despues di e término ei, e kreditor no por demandá pago di e debe mas. Sí ta keda un sorto di responsabilidat moral den e kaso. Esaki ta nifiká ku si e debedó paga e debe ounke esaki a kaduká kaba, e no por eksigí despues pago di e sèn bèk.

Tambe ta importante pa kòrda ku kadukashon di un debe (verjaring), no ta nifiká ku no por deskontá un debe. Por ehèmpel, si e kreditor tambe tin un debe serka e debedó, apesar di ‘verjaring’, e kreditor por deskontá e debe for di loke e mester paga e debedó.

Fundashon pa Konsumidó a wòrdu fundá pa sali na vanguardia di konsumidónan di Kòrsou. Asina ta ku Fundashon pa Konsumidó ta ehekutá diferente tarea, for di kua esun primordial ta duna informashon na e konsumidó tokante di su deber i derechi, pero tambe konsientis'é pa e por tuma e desishon ku ta fabores'é.

Regularmente tin varios konsumidó ta aserká Fundashon pa Konsumidó ku preguntanan general òf spesífiko den un situashon. Tin hasta preguntanan ku ta resultá den dunamentu di un keho formal, kaminda fundashon ta asistí i intermediá pa yega na un solushon pa e konsumidó.

Den kuadro di kontestá preguntanan ku por ta toka tur konsumidó, Fundashon pa Konsumidó lo ke ilustrá algun di e esakinan, ya asina otro konsumidónan tambe ta keda bon informá.

Aki ta sigui algun pregunta ku nos a haña den luna di yanüari i febrüari.

FUNDASHON PA KONSUMIDÓ TA KONTESTÁ!

E KONSUMIDÓ KE SA...