Konsumidó Alertá Volumen 22, yanüari 2016 | Page 11

Si bo ta rekonosé e komportashonnan menshoná serka bo yu, tuma tempu pa papia kuné tokante di cyberbullying. Mantené e komunikashon entre mayor i yu semper habrí pa asina e yu por aserka bo si e tin un problema. Sòru tambe pa bo tin akseso na aparatonan di bo yu i asina por kontrolá lokual ku e ta hasi riba e aparatonan aki.

Mi yu ta víktima! Kon pa stòp Cyberbullying.

Si konstatá ku bo yu ta víktima ta bon pa papia ku kabesante di skol i e mayornan di otro muchanan. Papia ku bo yu tambe pa splik’é ku lokual ta pasando no ta su falta i dun’é espasio pa e papia ku bo abiertamente. Splika tambe ku e komportashon di cyberbullying no ta algu normal ku mester wòrdu aseptá komo parti di bida. Trata pa bo yu ta komprondé ku e komportashon ta algu indeseá i ku e no mester hasié ku otro tampoko, ya ku hopi víktima di bullying ta hasi esaki ku otronan tambe pa saka nan frustrashon. Yuda bo yu rekobrá su konfiansa propio dor di lag’é hasi deporte i/o trabounan boluntario, forma amistatnan nobo i tambe restringí e tempu ku bo yu ta onlain. Si akaso esaki no yuda no tene bèrgwensa di buska yudansa profeshonal pa bo yu o kana e kaminda di hustisia.

Mi yu ta un agresor

Ta importante pa stòp e komportashon di bo yu mes ora. Hopi biaha nos ta kere ku e komportashon aki no ta dañino pa e víktima pero esei ta leu for di e bèrdat. Buska maneranan konstruktivo i positivo pa bo yu ekspresá su mes, manera deporte, trabou boluntario òf arte. Ta importante tambe pa analisá di unda bo yu a saka e komportashon aki, i siñ’é kon ta komportá korektamente. Si e medidanan aki no logra korigí komportashon di bo yu, buska yudansa profeshonal.

Mayornan i skolnan i otro edukadornan tin un ròl grandi den stòpmentu di cyberbully, tentamentu via sosial media, internèt i chèt. Tin guianan spiritual ku tambe ta indiká ku tur sorto di bullying ta kontra di prinsipionan di beibel. Tin materialnan riba internèt ku indiká kon mayornan por dil ku e problema aki.

Nos a pone atenshon riba cyberbullying bou di hóbennan ku ta bai skol, pero cyberbullying ta notabel tur dia serka adultonan tambe riba retnan sosial. Adultonan tambe por buska yudansa profeshonal, pasombra cyberbully no ta normal.

Kon pa detektá cyberbullying

Si bo ta un mayor i ta nota lo siguiente serka bo yu(nan) ta posibel ku nan ta víktima di

(cyber)bullying.

• Prestashon na skol ta bai

atras;

• Problema pa drumi anochi;

• Yu tin hopi stress i ansiedat;

• Yu no ke bai skol;

• Yu tin tiki amistat;

• No tin interes pa partisipá den aktividatnan sosial.