DERECHI I DEBER
Pa haña akseso na un produkto òf servisio un konsumidó ta sera un kontrakt ku un kompania. Den e kontrakt aki e kompania ta palabrá ku e konsumidó ku e ta haña sierto produkto òf servisio a kambio di pago di un tarifa mensual pa un temporada stipulá den e kontrakt.
Lei ta preskribí ku promé òf na momentu ku ta firma e kontrakt, e kondishon general ku tin mará na e kontrakt, ta wòrdu fasilitá na e konsumidó. Di e manera aki e konsumidó ta wòrdu informá di e kondishonnan ku ta konta pa e kontrakt spesífiko ei.
Reglanan den kondishon general
Den un kondishon general por tin diferente regla mará na e produkto òf servisio ku un kompania ta bende.
Por ehèmpel:
• Kondishonnan di pago
• Kon e servisio/produkto ta wòrdu duná
• Ki ora i kon por anulá un kontrakt
• Si tin mag oumentá tarifa
Básikamente un kompania por buta tur tipo di stipulashon den su kondishonnan general, pero solamente e kondishonnan aki no mester ta di tal índole ku nan por ta “onredelijk bezwarend” pa un konsumidó.
Kiko presis ta kai bou di “onredelijk bezwarend” ta dependé di kada kaso riba su mes. Nos Kódigo Sivil ta distinguí 2 tipo di kondishon ku por ta “onredelijk bezwarend”. Esakinan ta kondishonnan riba e lista shinishi (grijze lijst) i e lista pretu (zwarte lijst). Kondishonnan ku ta pertenesé na e lista pretu, semper ta “onredelijk bezwarend” pa un konsumidó. E tipo di kondishonnan aki ta kontra di lei. Kondishonnan ku ta kai bou di e lista shinishi, tambe por wòrdu kategorisá komo “onredelijk bezwarend”, pero esei no ta tur bia. Ta dependé di kada kaso, i ku si e konsumidó por demostrá esei.
Oumento di preis
Un kompania por oumentá su preisnan basta
el a stipulá esaki den su kondishonnan
general. Den e oumento di preis aki,
e komersiante mester tene kuenta tambe
ku e no mag oumentá un tarifa den
un término kòrtiku di ménos ku 3 luna
ku e kontrakt a wòrdu firmá/será,
sin ku e ta duna e konsumidó
e opshon di anulá
e kontrakt. Nos Kódigo
Sivil ta indiká ku si un
tarifa a wòrdu
oumentá den
apénas 3 luna ku
e konsumidó
a sera e kontrakt,
e ora ei
konsumidó
mester tin e
opshon pa anulá
e kontrakt. E
anulashon aki
mester ta enserá
ku e kontrakt ta wòrdu
terminá sin ningun gastu
adishonal.
Un otro aspekto tambe ta ku e oumento di preis no
mester ta irashonal (onredelijk) i inhustifiká. Por ehèmpel preis di un servisio a subi ku mas ku 100% den un tiru. Un oumento asina por parse di ta irashonal. Den e kaso ei ta bon pa e konsumidó aserká e kompania ku su keho tokante di e oumento. Si e kompania onra e keho, e kontrakt lo por wòrdu anulá. Pero dado kaso e kompania no onra e keho, abo komo konsumidó mester por anulá e kontrakt na e siguiente oportunidat ku presentá pa terminá, kual tambe ta wòrdu reglá den e kondishonnan general. Un eksepshon riba esaki ta ku un kompania semper por oumentá su preis dor di inflashon anual. Den e kaso ei un konsumidó no por terminá e kontrakt djis pa motibu di e oumento ei.
Oumento di tarifa i terminashon di kÒntrakt