Konsumidó Alertá Volumen 20, Sèptèmber 2015 | Page 19

BO SALÚ

Na bo kuarenta ta un bon momento pa hala un rosea profundo i ounke bo tin un monton di otro kos pa hasi, ta bon pa bo reflekshoná I atmití ku “OK, tin algun kos ku mi tin di hasi pa sigurá ku mi ta keda saludabel", asina doktor Sandra Fryhofer, internista di Hospital Piedmont na Atlanta ta enfatisá.

I si ainda bo no ta kaminda bo kier ta, no tin rason di warda. Un ta manera kos ku un hende ta lanta awe for di soño i bisa “mi tin 40 i awe mi tei kambia tur kos ku mi ta hasiendo pa biba un bida mas saludabel”. Pero echo ta si ku mas tempran bo por kuminsá, lo ta mas mihó pa bo mes.

Aki ta sigui 7 punto di atenshon ku bo mester tene kuenta kuné pa bo mantené bo mes den forma si bo ta yegando e edat di 40.

Pone èkstra atenshon na bo wowonan

Ku 40 aña mayoria hende ta kuminsá eksperensiá problema ku bista. P’esei ta importante pa bo hasi bo chekeonan maske ta 2 biaha pa aña. Kòrda ku bo mester por keda lesa e lèternan chikí riba un etikèt òf e bòter di remedi. Si bo tin un brel di bista bistí i bo no por lesa e lèternan chikí, lo bo por ta pèrdiendo informashon balioso pa bo mes i bo salú. Tambe ta rekomendabel kuminsá usa un bon brel di solo pa evitá ku e rayonan di solo por hiba bo bista mas atras. Un bon brel di solo mester tin protekshon UV-A i UV B.

Ta bon pa sa ku un alimentashon riku na fruta i berdura – ku ta kontené yen di antioksidante, vitamina i mineralnan – tambe por yuda retrasá e pèrdida di bista.

Sa bo numbernan

E edat di 40 ta un bon momentu pa chèk e numbernan di bo preshon di sanger, nivel di kolesteròl, suku i peso. “Ta importante pa nos sa e nivel di kolesteròl i si ainda nos no a hasi esaki, kuminsá awor.” Hendenan ku tin preshon haltu ta kore rísiko di malesanan di kurason, atake i problema ku nir. 

Eksplorá bo historia familiar

Durante di bo di sinku dékada, ta e momentu perfekto pa analisá kuidadosamente historia médiko di bo famia pa sa si den bo famia tin historia di malesanan manera kanser o malesanan di kurason. Si t’asina, kuminsá bo chekeonan tempran.

Saka e múskulonan

Kuminsando na 40, nos ta kuminsá pèrdè mas o ménos un porshento di nos masa di múskulo pa aña. Apesar di esaki nos mes por yuda e kousa dor di inkorporá ehersisionan di peso kombiná ku ehersisionan kardiovaskular, den nos plan di aktividatnan físiko. Por ehèmpel e bòter grandi di zeta ku nos tin den kushina ta sirbi ideal pa trein e brasa i pianan. S nos por mantené e múskulonan i tambe nos fortifiká nan mientras ku nos ta “birando grandi”, nos por keda disfrutá di bida manera nos a hasié na yòn.

Hasi fibra bo amigu

Yegando 40 lo bo ripará ku e dianan di kome sin subi di peso a pasa pa historia. Segun nos metabolismo ta bira mas slow, kome ménos kaloria por mehorá e salú. Pero sigurá bo mes di inkluí fibra i hopi líkido den bo dieta di tur dia. Sigurá bo mes tambe ku bo plan di alimentashon ta riku nan nutrientenan manera proteina ku bo ta haña den fruta i berdura, produktonan láktoso ku tiki vèt, i produktonan di grano. E alimentonan aki ta importante pa tur edat, pero na momentu ku nos edat ta subi, nan ta bira muchu mas importante.

Revisá bo estilo di bida

Un diferensia chikí den bo estilo di bida por ta e diferensia entre un bida saludabel i un bida yen di problema ku bo salú.

Un paki sigaria ménos i un dia mas di aktividatnan físiko por hasi hopi diferensia den un hende su bida. Problemanan d kurason por ehèmpel ta oumentá manera nos bira mas grandi, i lamentablemente te ainda pa “bira bieu” no tin kura. Loke nos por hasi si ta prevení. I prevenshon ta kuminsá ku un kambio den e nos estilo di biba. Ku ménos kaloria i mas moveshon, aparte ku nos ta pèrdè e chup rònt di nos sintura i e pañanan ta fet mihó, nos ta kontribuí tambe na baha e riesgo di atake di kurason, diabétis i problema di nir. Kombiná ehersisio ku un bon dósis di alegria i positivismo ta e remedi perfekto pa un bida poko mas largu.

Life begins at forty, nan ta bisa na ingles. Awèl ban hasi esaki e komienso di un bida mas felis, alegre i saludabel posibel.