Konsumidó Alertá Volumen 12, novèmber-dezèmber 2014 | Page 10

INTERMEDIO

Ta bon tin ora pa pone atenshon na nifikashon di terminologianan ku ta keda uzá riba tereno di kòmpiuter i internèt pa nos por bira mas konsiente di e seguridat di kòmpiuter i di nos datonan den nos kòmpiuter. Nos ke atendé e biaha aki e diferensha entre un “administrator account” i un “standard user account”. Kada account ta konsistí di un nòmber i un palabra klave, e administrator account i e standard user account tambe kada unu tin nan mes nòmber i palabra klave.

Riba un kòmpiuter por tin un òf mas standard user account i tambe un òf mas administrator account. Esaki ta dependé di kuantu e doño di e kòmpiuter mes ke traha. Ta uza diferente account ora e kòmpiuter ta wòrdu kompartí entre mas ku un persona, di kual kada persona por haña nan mes standard user account. Ta rekomendabel pa tin solamente un (1) administrator account riba e kòmpiuter. E momento ku un usuario por distinguí entre e dos tipo di account nan aki, ya e ta hopi bon riba kaminda pa protehá su kòmpiuter.

Kiko ta un standard user account?

Un standard user account ta un account ku tiki privilegio. Ku e standard user account e usuario por subi riba su kòmpiuter i hasi aktividatnan manera skirbi karta, warda pòrtrètnan, subi internèt, wak mail i bai riba social media. Un persona por uza su standard user account pa por hasi tambe trabou nan simpel riba e kòmpiuter manera kopia òf delete su mes failnan, download algu for di internèt etc. Loke no por hasi ku e standard user account ta kambionan na e instalashon di e kòmpiuter òf na otro account nan riba e kòmpiuter. Tampoko e no por delete failnan di otro standard user account, ni kambia e settings di seguridat di e kòmpiuter. Tur kòmpiuter mester tin un òf mas standard user account pa e trabounan simpel aki.

Kiko ta un administrator account?

Ora ta instalá por ehèmpel Windows Operating System riba un kòmpiuter semper mester traha un user account. E promé user account ku ta wòrdu traha riba un kòmpiuter ta esun pa un administrator account. I ku esaki por sigui instalá e Windows Operating System i hasi tur kambio riba e kòmpiuter pa pone esaki kla pa promé uzo. E administrator aki na su turno mester traha un òf mas standard user account.

Pues un administrator account ta un account ku hopi privilegio, ku tin tur outorisashon pa hasi kambionan grandi riba e kòmpiuter. Un administrator account por kambia tur settings di e seguridat di e kòmpiuter, por instalá software i tambe hardware, por aksesá tur fail riba e kòmpiuter i por delete fail di tur otro persona riba e kòmpiuter. E administrator account ta esun ku por traha, delete i kambia tur standard user account riba un kòmpiuter. Esaki ta hasi un administrator account hopi poderoso i kisas peligroso.