› y˜ !¢„ þ “ þyîû vþzþ™îû ”¤ y ! vþüöìëû íyöì „ þÐó xÄy ¢!„ þí ( Asquith ) îœö윘 ò ~£ z ‹‡ ˜Ä “ þ › ² Ì „ þyŸÄ x “ þÄy ‰ þyöìîûîû ‡ Ýþ˜y xy › yöì ” îû ¢ y ! îÅ „ þ £ z !“ þ £ y ¢ öì „ þ „ þœ ! Bþ “ þ „ þöìîûöìŠéÐó ~ vþvþz £ z˜ › rÝþyöì † y ( Edurn Montagu , Secretary of State for India ) ~„ þÝþy x˜ %¢ õþy˜ „ þ !›! Ýþ ÷“ þ ! îû „ þîûö윘Р„ þó › y ¢ þ™îû „ þ !›! Ýþîû ! îûöìþ™yöìÝÅþ vþyëûyöìîûîû „ þyöì ‹ îû ! ˜ì¨y „ þîûy £ œÐ îœy £ œ – òö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ! ˜öì ‹ îû „ þ “ ÅþöìîÄîû = îû & c vþzþ™œ ! ¸þ „ þîûöì “ þ þ™yöìîû˜ ! ˜Ð ~ îû šþöìœ › y˜ % öì ¡ ìîû › öì˜ ! îÊöìÝþ˜ ¢ Á™öì „ Åþ ¦ þëûBþîû ! îöìm ¡ ì ÷“ þ ! îû £ öìëûöìŠéÐó vþyëûyîû £ z ‚ œÄyöì [ þ ! šþöìîû ö † ö윘Рö ¢… yöì˜ vþyëûyîûöì „ þ îîû ’ „ þöìîû ö˜îyîû ‹ ˜Ä vþzþ™ ! ˜öìîŸîy ”# x ! šþ ¢ yöìîûîû x ¦ þyî ! Šéœ ˜yÐ “¤ þyîûy vþyëûyöìîûîû ‹ ˜Ä Šéy ! î ¹ Ÿ £ y ‹ yîû þ™yvþzöìuþîû “ þ £! îœ † àþ˜ „ þîûö윘Рö ¢£ z ¢› ëû ~ Ýþy „ þ › Ýþy „ þy ! Šéœ ˜yÐ vþyëûyîû £ öìëû ö † ö윘 £ z ‚ œÄyöì [ þîû ‹ y “ þ # ëû ˜yëû „ þÐ
ö ¢ ˜yîû îûy ‹ ˜ #!“ þ „ þîû ’
ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öìëûîû „ þyöì ‹ îû ‹ ˜Ä “ þ ” öìhsþîû ! ˜öì ” ÅŸ ö ” çëûy £ öìëûöìŠéÐ ¦ þëûBþîû ! î ¡ ìëû £ œ Ÿy ¢„ þ ö ×’# îû ö˜ “ þyîûy – ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öìëûîû þ™yöìŸ ~ öì ¢ ”¤ y ! vþüöìëûöìŠéÐ › sþf # îûy ~ öì „ þîû þ™îû ~„ þ ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † öì „ þ ¢› íÅ „ þ „ þöìîû ! îî ,!“ þ !” öìFŠé˜Ð xîû &’ ö ‹ Ýþ ! œ îœö윘 – ò „ þyÙ # îû ë % kþ „ þyœ # ˜ þ™ ! îû ! ßþi !“ þîû › öì • Ä !” öìëû ëyöìFŠéÐ ö ¢ ˜y x ! šþ ¢ yîûöì ” îû ßþ º y •# ˜ ¦ þyöìî !¢ kþyhsþ ö˜çëûyîû x !•„ þyîû !” öì “ þ £ öìîÐó ö ¦ þBþy £ zëûy ˜y £ zv % þ ö ‹ Ýþ ! œöì „ þ ¢› íŘ „ þöìîû îœö윘 – ò „ þyÙ # öìîû ö˜y ‚ îûy ë % kþ ‰ þœöìŠéÐó ˜y £ zv % þîû † œyëû öŸy˜y ö † œ ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûyöì “ þîû „ þZþßþ º îûÐ îûy ‹ ˜yí !¢‚ ‹ y˜yö윘 – òö ¢ ˜y x ! šþ ¢ yîûîûy öë ¦ þyöìî ˜ “% þ˜ ˜ “% þ˜ ö „ þ vþzqyî˜ „ þöìîû „ þyÙ # öìîûîû þ™ ! îû ! ßþi !“ þöì „ þ ¢ y › yœ !” öìFŠé “ þyöì “ þ !„ þŠ % é !” öì˜îû › öì • Ä £ z „ þyÙ # îû ¢›¢ Äyîû ßþiyëû # ¢› y • yöì˜îû þ™í …%¤ öì ‹ þ™yöìîÐó ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † ! ˜öì ‹ îû „ þyöì ‹ îû ¢ yšþy £ z !” öì “ þ ¢ y ‚ îy !”„ þ ¢ öìÁ ¿ œ˜ „ þîûö윘Рë !” ç “ þyîû ! îîû & öìkþ “ þ ” hsþ ~… ˜ç öŸ ¡ ì £ ëû ! ˜Ð ßþ º y •# ˜ “ þy vþz _ îû ¦ þyîû “ þîöì ¡ ìÅîû £ z !“ þ £ yöì ¢ ö ¢ ˜yîy !£ ˜ # îû ~› ˜ x ² Ì “ þÄy ! Ÿ “ þ xy ‰ þîû ’ xyîû ~„ þÝþyç ö˜ £ zÐ xî ¢ îû ² Ìy ® „ þöìëû „ þ ‹ ˜ ö ¢ ˜y x ! šþ ¢ yîû – îy !£ ˜ # îû ~£ z òx “ þÄy ‰ þyîû # îû ›“ þ xy ‰ þîû ’ ó ö ” öì … xy “ þ ! Bþ “ þÐ ~„ þÝþy öþ™Ÿy ” yîû ö ¢ ˜yîy !£ ˜ # îû „ þyŠé öíöì „ þ ~› ˜ îÄî £ yîû xyŸy „ þîûy ëyëû ˜yÐ xî ¢ îû ² Ìy ® öœšþöìÝþ˜yrÝþ ö ‹ ˜yöìîûœ ~£ z ‰ þ .~¢. þ™y˜y †– †÷ ì † öìëûîû „ þyöì ‹ îû ! ˜¨y „ þöìîû îœö윘 – ò ~ Ýþy öîxy £ z ! ˜ ç x › y˜ ! î „ þóÐ !¦ þöìëû “ þ˜yöì › îû ˜yþ™y › „ þ˜Äy – xyîû ¦ þyîû “ þîöì ¡ ìÅ šþyîû &„ þ xy £ öì ›” vþyîûöì „ þ !‹ öìþ™ öî ¤ öì • îûy … yîû ›“ þ ‡ Ýþ˜y öŸ ¡ ì ö £ y „ þÐ ö ¢ ˜y îy !£ ˜ # îû „ þ ” ëÅ xy ‰ þîû ’ îõþ ö £ y „ þÐ !„ þlsþ vþz @ ùÌ ‹ y “ þ # ëû “ þyîy ”# îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ ö˜ “ þyöì ” îû „ þZþßþ º îû › öì˜îû ¢› hßþ ¢% ßþi “ þyöì „ þ •¹‚¢ „ þöìîû !” öìFŠÐ
~„ þ ‹ ˜ ˜y †! îû „ þöì „ þ ö ¢ ˜y !‹ öìþ™ î ¤ y • yîû ‡ Ýþ˜y xy › yöì ” îû ö ” öìŸîû ¢ Ÿßþf îy !£ ˜ # îû ¢ öìD ! ˜îÅy !‰ þ “ þ ¢ îû „ þyîû ~ î ‚ ¢› yöì ‹ îû ¢ öìD “ þyîû ¢ Á™ „ Åþ ! ˜öìëû xöì˜ „ þ = öìœy ² ÌÙÀ “% þöìœ !” öìëûöìŠéÐ xy › yöì ” îû ö ” öìŸ ¢ y ›! îû „ þ ! ŸÇþy îy • Ä “ þy ›) œ „ þ ˜ëûÐ ö ¢ ˜yîy !£ ˜ # öì „ þ ! ˜îÅy !‰ þ “ þ ¢ îû „ þyöìîûîû x •# öì˜ ~ î ‚ îûy ‹ ˜ #!“ þ ›%_« ² Ì !“ þÛþy˜ !£¢ yöìî îûy … y £ öìëûöìŠéÐ 1971 ¢ yöìœîû ë % kþ ‹ öìëûîû þ™îû ‹ ˜ ¢› öìÇþ ö ¢¦ þyöìî ö ¢ ˜y îy !£ ˜ # öì „ þ î # öìîûy !‰ þ “ þ ¢ Á ¿ y˜ ‹ y˜yöì˜y £ ëû ! ˜Ð xî ¢ îû ² Ìy ® ö ‹ ˜yöìîûœîûy ¢ y • yîû ’“ þ îûy ‹ ˜ #!“ þöì “ þ x ‚ Ÿ @ ùÌ £’ „ þîûöì “ þ˜ ˜yÐ þ™ ,! íî # öì “ þ xöì˜ „ þ †’“ þy ! sþf „ þ ö ” Ÿ xyöìŠéÐ !„ þlsþ ¦ þyîû “ þî ¡ Å ì ~› ˜ ~„ þÝþy ö ” Ÿ ëyöì „ þ ! ˜öì ‹ îû ö ” öìŸîû › öì • Ä ! îöìoy £ ”› öì˜ þ™yœÝþy xye «› öì ’ öëöì “ þ £ öìëûöìŠéÐ xîû &’ ö ‹ Ýþ ! œ ëyöì „ þ ›•% îû ¦ þyöì ¡ ìÄ „ þÝ % þ ¢‚ Kþy !” öìëûöìŠé˜ òë % kþ „ þyœ # ˜ þ™ ! îû ! ßþi !“ þóÐ ¦ þyîû “ þîöì ¡ ìÅîû Ÿy ¢„ þöì ” îû ¢›¢ Äy £ öìFŠé ~„ þ !” öì „ þ ö ” öìŸîû x ! ßþiîû “ þyöì „ þ ”› ˜ „ þîûyîû ‹ ˜Ä îyîûîyîû ö ¢ ˜yîy !£ ˜ # öì „ þ îÄî £ yîû „ þîûy x˜Ä !” öì „ þ ¢ Ÿßþf îy !£ ˜ # îû îûy ‹ ˜ #!“ þ „ þîûöì ’ îû öGþ y ¤ „ þöì „ þ xy † œyöì˜yÐ ~„ þöìþ™öìŸ ¦ þyöìî ˜y ö ” öì … îîû ‚ îœy ëyëû ¢ Ÿßþf îy !£ ˜ # ç îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ ö˜ “ þyîûy “¤ þyöì ” îû „ þyöì ‹ îû ¢#› yöì „ þ ~ þ™ëÅhsþ ” Çþ “ þyîû ¢ öìD îûÇþy „ þöìîûöìŠéÐ
!„ þlsþ › öì˜ £ öìFŠé xîßþiyöì˜îû þ™ ! îûî “ Åþ˜ £ öìFŠéÐ îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ ” œ = öìœy xî ¢ îû ² Ìy ® ö ‹ ˜yöìîûœöì ” îû ” öìœ öëy † !” öì “ þ îœöìŠé˜Ð ! ˜îÅy ‰ þöì˜ ² Ìyí # Å „ þöìîû › sþf # £ îyîû öœy ¦ þ ö ”… yöìFŠé˜Ð î “ Åþ › y˜ Ÿy ¢„ þ ” œ ç ¢ Ÿßþf îy !£ ˜ # ö ” öìŸîû › öì • Ä ç ¢#› y˜yîû çþ™yöìîû xÄy „ þŸ˜ = öìœy „ þöìîû ~ î ‚ “ þyîû î # îû † yíy ÷“ þ ! îû „ þöìîû vþz @ ùÌ ‹ y “ þ # ëû “ þyîyöì ” îû ! î „, þ “ þ ² Ì ‰ þyîû „ þöìîû ö ” öìŸîû ¢‚£!“ þöì „ þ ! îþ™ §¬ „ þîûöìŠéÐ £ z !“ þ › öì • Ä xöì˜ „ þ „ þ › Åîû “ þ ö ‹ ˜yöìîûœöì ” îû † œyëû îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ þ™y ! ÝÅþ œy £ zöì˜îû „ þíyç öŸy˜y ëyöìFŠéÐ ~ îû ‹ ˜Ä ˜y !„ þ îy !£ ˜ # îû ¢ y › y !‹„ þ › y˜Ä “ þy ~ î ‚ @ ùÌ £’ öëy † Ä “ þy îyvþüöìŠéÐ xy › îûy ö … ëûyœ „ þ ! îû ! ˜ – ! îöìŸ ¡ ì ¢ Á ¿ yöì˜îû ‹ yëû † y ~ î ‚ xy !• þ™ “ þÄîyöì ” îû › öì • Ä ~„ þÝþy ! îöìîûy • y ¦ þy ¢ xyöìŠé ëy ¢ Ÿßþf !£‚¢ y !” öìëû þ™ îû ) ’ „ þîûy ëyöìî ˜yÐ ö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ~ î ‚ ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûyöì “ þîû vþzöìjŸÄ ~„ þ ˜ëû – ”% ‹ öì˜îû vþzöìjŸÄöì „ þ ~„ þ „ þöìîû ö ”… öìœ ¦% þœ £ öìîÐ
!„ þlsþ Armed Forces Special Powers Actô ~ îû ö ‹ yöìîû – öë ¦ þyöìî ¦ þyîûöì “ þîû ! î !¦ þ §¬ xMþéœ ö ¢ ˜yîû x •# öì˜ ßþiyëû #¦ þyöìî x !•„, þ “ þ vþzþ™ ! ˜öìîöìŸîû ›“ þ îûy … y £ öìëûöìŠé – “ þ … ˜ ö „ þyíyëû öë˜ ”%£ z ö ‹ ˜yöìîûöìœîû › öì • Ä xy ‰ þîû ’ ç ¦ þyî˜yîû † àþ˜ †“ þ ÷ î ! ŸöìÜTÄîû !› œ …%¤ öì ‹ þ™yçëûy ëyëûÐ ~ ! î ¡ ìöìëû xîŸÄ ¦ þyîû “ þ £ z ‹ îûyöìëûöìœîû „ þyŠé öíöì „ þ xöì˜ „ þ !„ þŠ % é ! Ÿ … öì “ þ þ™yöìîûÐ x !•„, þ “ þ þ™ÄyöìœÞÝþy £ z˜ „ þöìœy ! ˜îû ! îöìoy £# öì ” îû ”› ˜ „ þöìîû !„ þ ¦ þyöìî ! î ! FŠé §¬ „ þîûy ëyëû “ þyîû þ™kþ !“ þ ! Ÿ … öì “ þ þ™yöìîûÐ îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ ö˜ “ þyîûy !„ þ ö ¦ þöìî ö ” öì … öìŠé ›!’ þ™ îû % – „ þyÙ # îû ~ î ‚ ˜y † yœÄyöì [ þîû ‹ ˜ † öì ’ îû ¢ öìD !„ þ • îûöì˜îû ¢ Á™ „ Åþ £ öìîÚ ~„ þ ‹ ˜ ˜y †! îû „ þ Ö •%› ye xyŸy „ þîûöì “ þ þ™yöìîû öë ‹ y !“ þ !£ öì ¢ öìî xy › îûy ~… ˜ç … yöì ” îû !„ þ˜yîûyëû ~ öì ¢ ”¤ yvþüy £ z ! ˜Ð !„ þlsþ xy › yöì ” îû òö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ›%£)“ Åþó !„ þ ö ‹ ˜yöìîûœ xyëû % î … y˜ ›%£) öì “ Åþîû x @ ùÌ ”)“ þ îöìœ £ z ² Ì › y !’“ þ £ öìîÚ ö „ þ £ öìî xy › yöì ” îû xy ” ŸÅÚ £ zëûy !£ ëûy … y˜ ˜y !‹ ëûyvþzœ £„ þÚ
S ›) œ öœ … yîû xyÇþ ! îû „ þ x˜ % îy ” ˜ëûÐ î _« îÄ ›) œ †“ þ öîûöì …£ z – ! î˜Äyöì ¢ îû þ™ ! îûî “ Åþ˜ „ þîûy £ öìëûöìŠéÐ ò ¢ yî ö £! vþ ‚ ó x˜ % îy ” öì „ þîûÐ î “ Åþ › y˜ ! î˜Äy ¢ ç x˜ % îy ” ƒ ² Ì ’ î îöì¨Äyþ™y • ÄyëûV
16 „ þyœ •¹! ˜ ö ¢ öì ² WzÁ º îû 2017 ~„ þ ! î ‚ Ÿ î ¡ ìÅ “, þ “ þ # ëûô ‰ þ “% þíÅ ¢‚… Äy