ö ›‹ îû †÷ ì † ë … ˜ òò › y˜î ‘ þyœóó ÷“ þîû # „ þöìîû˜ “ þ … ˜ “ þyîû vþzqyî˜ # ö „ þ £ y ‹ yîû £ y ‹ yîû › y˜ %¡ ì ç ö ¢ ˜y „ þ ›# Åöì „ þ !‘ þöìœîû xy ‡ y “ þ öíöì „ þ îûÇþy „ þöìîûÐ xy › yöì ” îû ö „ þyöì˜y =! œ … îû ‰ þy „ þîûöì “ þ £ ëû ˜yÐ ~ Ýþy £ z £ œ innovative tactic against war in Kashmir . ë !” xy › yîû ö ¢ ˜yîûy xy › yöì „ þ !‹ Kþy ¢ y „ þöìîû éôôôé xy › yöì ” îû „ þ “ ÅþîÄ „ þ # Ú xy !› !„ þ îœîÚ îœî ö “ þy › îûy ‰% þþ™ „ þöìîû ”¤ y ! vþüöìëû íy „ þ xyîû › îûÚ xy !› !„ þ “ þyöì ” îû îœî ö “ þy › îûy › îûöìœ „ þ ! šþöì˜ ‹ y “ þ # ëû þ™ “ þy „ þy ›% öìvþü ¢ Á ¿ yöì˜îû ¢ öìD ö “ þy › yöì ” îû !² Ìëû ‹ ˜öì ” îû „ þyöìŠé þ™y ! àþöìëû ö ” îÚ xyþ™˜yîûy !„ þ ‰ þy £ zöìŠé˜ ~„ þ ö ¢ ˜y ² Ì • y˜ !£¢ yöìî ~£ z „ þíy = öìœy £ z xy › yîû ö ¢ ˜yöì ” îû î ! œÚ
Ö˜ % ˜ – xy › yöì ” îû ¢ îöì ‰ þöìëû „ þ ! àþ˜ œvþüy £ z „ þîûöì “ þ £ ëû ë … ˜ †’ Ÿe & îûy xy › yöì ” îû ! îîû & öìkþ xyöì @ Àëû xßþf îÄî £ yîû „ þöìîû ˜yÐ “ þyîûy ë !” xyöì @ Àëû xßþf îÄî £ yîû „ þîûì “ þ “ þy £ öìœ xy !› …%! Ÿ £“ þyŸÐ „ þyîû ’ xy › îûyç “ þy £ öìœ ...... ö ‹ ˜yöìîûœ ! î ! þ™˜ îûyçëûy “ þ îy „ þÄ x ¢ Á™ ))’ Å îûyöì … ˜ !„ þlsþ “¤ þyîû xhsþ † Å “ þ ¦ þyî˜yîû ßþ º FŠé “ þy xy › yöì ” îû xy “ þ ! Bþ “ þ „ þöìîûÐ ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûy “ þ xyîûç ‹ y˜yö윘 éôôôé ö ¢ ˜yîûy ë … ˜ †’! îöìoyöì £ îû ö › y „ þy ! îœy „ þöìîû “ þ … ˜ “ þyöì ” îû ~„ þ ÷ ˜ !“ þ „ þ “ þyîû ›% öì … y ›%!… £ öì “ þ £ ëûÐ xy !› ¢ î ¢› ëû ö ¢ ˜yöì ” îû î ! œ ¦% þœ £ öìî – £ ëûöì “ þy ¦% þœ £ öìëûöìŠé – !„ þlsþ ö “ þy › yöì ” îû ë !” ö „ þy˜ £# ˜ vþzöìjŸÄ ˜y íyöì „ þ “ þöìî xy !› ¢ î ¢› öìëû ö “ þy › yöì ” îû ¢ öìD xy ! ŠéÐ ~ Ýþy £ z xy › yîû „ þy ‹ Ð
¢%“ þîûy ‚ ö ‹ ˜yöìîûœ †÷ ì † ö „ þy˜ ¦% þœ „ þöìîû˜ ! ˜Ð ö ¢ ˜y ² Ì • y˜ “¤ þyîû þ™yöìŸ £ z xyöìŠé˜Ð ö „ þw # ëû ¢ îû „ þyöìîûîû › sþf # îûy xyöìŠé˜ ö ¢ ˜y ² Ì • yöì˜îû þ™yöìŸÐ ! î ! þ™˜ îûyçëûyöì “ þîû „ þíyëû !› öìŸ íyöì „ þ ö ¢ ˜yôîûy ‹ ˜ #!“ þîû îû ’‰ þy “% þöìëÅîû ~„ þ ¦ þëûBþîû !›×’ ç öG ¤ þy „ þÐ ² ÌÙÀ vþzöìàþ xyöì ¢ ö ¢ ˜y ç ! ˜îÅy !‰ þ “ þ ¢ îû „ þyöìîûîû Çþ ›“ þyîû ¦ þyîû ¢ y › Ä ç œÇþ ’ öîû … yîû þ™ ! îû !• ! ˜öìëûÐ
vþyëûyöìîûîû ˜ “% þ˜ îû ’‰ þy “% þöìëÅîû vþzqyî˜
ö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû †’! îöìoy £ ”› ˜ „ þöìîû ! Šéö윘Р“¤ þyîû ² Ì • y˜ ” y ! ëûc ! Šéœ ¢ îû „ þyöìîûîû Çþ ›“ þyöì „ þ ² Ì !“ þ ! Ûþ “ þ îûy … yÐ ¢ yîûyöì ” öìŸ ! îöìÇþy ¦ þ ‰ þœöìŠéÐ x ›,“ þ ¢ öìîû òîûyçœy “ þ xy £ z˜óöìëûîû ( Rowlatt Act ) ! îîû & öìkþ – ¢“ þÄþ™yœ ç ¢£ zš % þ ! j˜ !„ þ ‰ þœ % îû ö˜ “, þöìc ë … ˜ xyöì¨yœ˜ ¢‚†! àþ “ þ £ öìFŠé ö ¢ ¢› ëû £ àþyê ¢“ þÄþ™yœ ç ¢£ zš % þ ! j˜öì „ þ ö @ ùÌ ® yîû „ þöìîû þ™yOyöìîîû îy £ zöìîû ‰ þyìœy˜ „ þöìîû ö ” çëûy £ ëûÐ xyöì¨yœ˜ xyîûç “ þ # îÊ ç ¦ þëûBþîû £ öìëû çöìàþÐ ! îöìoy £# îûy þ™yíîû Š % é ¤ vþüöì “ þ íyöì „ þÐ þ™ %! œŸ =! œ ‰ þyœyëûÐ îyöìîûy ‹ ˜ xyöì¨yœ˜ „ þyîû # › yîûy ëy˜Ð ! îöìoy £# îûy ‰ þy ! îû !” öì „ þ xy = ˜ œy !† öìëû ö ” ëûÐ ¢‚‡ öì ¡ ìÅ þ™ ¤ y ‰ þ ‹ ˜ £ z ‚ îûy ‹ › yîûy ëy˜Ð ~„ þ ‹ ˜ ›,“ þ ² Ìyëû £ z ‚ îûy ‹ ›!£ œy vþy _« yîûöì „ þ vþzkþyîû „ þöìîû £ y ¢ þ™y “ þyöìœ ¦ þ !“ Åþ „ þîûy £ ëûÐ þ™öìîû !“ þ ! ˜ ¢% ßþi £ öìëû çöìàþ˜Ð ~ îû ”% !” ˜ þ™îû ö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû x ›,“ þ ¢ öìîû xyöì ¢ ˜Ð !“ þ ! ˜ ~ öì ¢£ z ¢› hßþ ‹› yöìëû “ þ ! ˜ !¡ ìkþ „ þöìîû˜Ð !„ þlsþ ÷ îŸy …# þ™ )!’ Å › yëû x ›,“ þ ¢ öìîûîû › y˜ %¡ ì ‹ ˜ ‹ y ! œëûy˜çëûyœyîyöì † ~ öì ¢ ‹› y £ ˜Ð vþyëûyîû ~ ¢% öìëy † £ y “ þ Šéyvþüy „ þöìîû˜ ! ˜Ð þ™yOyöìîîû › y˜ %¡ ìöì „ þ vþz !‰ þ “ þ ! ŸÇþy !” öì “ þ ! ˜îû #£ ‹› yöìëûöì “ þîû vþzþ™îû G ¤ þy ! þ™öìëû þ™vþüö윘 !“ þ ! ˜Ð vþyëûyöìîûîû vþzqyî˜ # Çþ ›“ þy ~… yöì˜ £ z öíöì › íy „ þœ ˜yÐ þ™yOyöìî › yŸÅyœ œ ‹ y ! îû £ œÐ Öîû & £ œ ! î ‰ þyöìîûîû ² Ì £¢ ˜Ð ~„ þöìŸy ‹ ˜öì „ þ š ¤ þy !¢ îû ¢ y ‹ y öŸy˜y˜ £ œÐ “ þyîû › öì • Ä xyàþyöìîûy ‹ ˜öì „ þ ‹ ˜ ¢› öìÇþ š þy ¤ !¢ ö ” çëûy £ ëûÐ „ þyš Åþ % xy £ z˜ x › y˜Ä „ þîûöìœ ! ˜ › Å ›¦ þyöìî › yîûy £“ þÐ ˜ , Ÿ ‚¢ vþyëûyöìîûîû xyîû ~„ þÝþy ¦ þëûBþîû vþzqyî˜ ! Šéœ òe «! œ ‚ öœ˜óÐ öë îûyhßþyëû ¢‚‡ öì ¡ ìÅ vþy _« yîû !›¢ öŸîûvþzvþ xy £“ þ £ öìëû ! Šéö윘 – ö ¢£ z îûyhßþy !” öìëû ëyîyîû ¢› ëû xîŸÄ £ z vþzþ™ vþü % £ öìëû Ööìëû î %„ þ !” öìëû ‡ öì ¡ ì ‡ öì ¡ ì öëöì “ þ £“ þÐ “ þyîû ¢ öìD ‹% Ýþ “ þ î % öìÝþîû œy ! í xyîû öîëûöì˜öìÝþîû ö …¤ y ‰ þyÐ vþyëûyîû “¤ þyîû „ þy ‹ ! ˜öìëû ~› ˜ xq %“ þ îy † yvþüÁ îû º „ þöìîû ! Šéö윘 öë˜ !“ þ ! ˜ „ þ “ þ ² ÌyKþ ² Ìy ‰ þÄ ! î ” Ð vþyëûyîû îœö윘 òxy › yîû ! ˜öì ” ÅöìŸ ú îûyhßþy £ öìî þ™ ! îe öÇþeÐ ë !” ö „ þvþz ú þ™í !” öìëû öëöì “ þ ‰ þyëû “ þöìî “ þyöì „ þ ! ˜ !” ÅÜT þ™kþ !“ þ ö › öì˜ þ™ ! îe “ þy îûÇþy „ þöìîû öëöì “ þ £ öìîÐó ö ‹ ˜yöìîûœ vþyëûyîû ö „ þîœ › ye ~„ þ ‹ ˜ Ÿy ¢„ þÐ xßþf £ yöì “ þ þ™yOyîöì „ þ òò˜ #!“ þ ! ŸÇþyóó ö ” çëûy “ þyîû ² Ì • y˜ „ þy ‹ Ð ! î ² Õî # öì ” îû ¢ Á™öì „ Åþ ˜îû › › öì˜y ¦ þyöìîîû ö „ þy˜ ² ÌÙÀ £ z ö˜ £ zÐ “¤ þyöì ” îû ÷ ˜ !“ þ „ þ › öì˜yîœ ö ¦ þöìˆ ö ” çëûy “¤ þyîû „ þ “ ÅþîÄÐ vþyëûyîû ö ‰ þöìëû ! Šéö윘 “¤ þyîû x “ þÄy ‰ þyöìîûîû ßþ ¿,!“ þ öë˜ › y˜ % öì ¡ ìîû › öì˜ ”#‡ Å xy “ þöìBþîû Šéyþ™ öîûöì … ëyëûÐ ÷ îŸy …# þ™ )!’ Å › yîû ‹› yöìëû “ þöì „ þ £! Ýþöìëû ö ” çëûy ö “ þy ~„ þÝþy › y ›%! œ „ þy ‹ Ð vþyëûyîû ßþ º#„ þyîû „ þîûö윘 òxy !› !„ þŠ % éÇþöì ’ îû ‹ ˜Ä › y˜ %¡ ì = öìœyöì „ þ £! Ýþöìëû !” öì “ þ þ™yîû “ þy › !„ þlsþ “ þyîûy xyîyîû ! šþöìîû ~ öì ¢ xy › yöì „ þ ! îo & þ™ „ þîû “ þÐ xy !› ! ˜öì ‹ öì „ þ ! ˜öìîÅy • îy˜yöì “ þ ‰ þy £ z ! ˜Ð “ þyöì “ þ Ÿy ¢ öì „ þîû Çþ ›“ þy £ z ! îþ™ §¬ £“ þÐó ßþ™ÜT ¦ þy ¡# ì ö ‹ ˜yöìîûœ îûyçëûy “ þÐ œvþüy „% þ › y˜ %¡ ìöì „ þ ö ¢ ˜yîû î % öìÝþîû “ þœyëû ö ‰ þöìþ™ îûy … öì “ þ ‰ þy˜Ð !“ þ ! ˜ ! îÙ » y ¢ „ þöìîû˜ – òŸe & îûy öë › ˜ ö ¢ ˜yöì „ þ ¦ þëû „ þöìîû – ¢ öìD ¢ öìD ¢ y • yîû ’ › y˜ %¡ ìç öë˜ ¦ þëû þ™yëûÐ xy › îûy ‹ ˜ † öì ’ îû îõ % þÐ !„ þlsþ xy › îûy ë … ˜ xy £ zöì˜îû Ÿy ¢ ˜ ² Ì !“ þÛþy „ þîûöì “ þ ëyî – “ þ … ˜ öë˜ ‹ ˜ †’ xy › yöì ” îû ¦ þëû öþ™öì “ þ îy • Ä £ ëûÐ › öì˜ îûy … öìî ¦ þ ! î ¡ ìÄöì “ þîû „ þíy ö ¦ þöìî !£‚ ßþË ‹ ˜ †’ öì „ þ ”› ˜ „ þîûyîû ‹ ˜Ä xy › yöì ” îû ˜y˜y ö „ þ vþzqyî˜ „ þîûöì “ þ £ öìîÐ xy † y ›# „ þyœ x˜hsþ˜yöì † ! ˜îÅy ‰ þ˜Ð ö ¢… yöì˜ç ~„ þ £ z ‡ Ýþ˜y ‡ Ýþöì “ þ þ™yöìîûÐ ö ¢ ˜yîûy ë !” xyöì “ Åþîû vþyöì „ þ ¢ yvþüy ˜y !” öìëû › y˜ % öì ¡ ìîû þ™yöìŸ ˜y ”¤ yvþüyëû “ þy £ öìœ ‹ ˜ †’ ôö ¢ ˜yôþ™ %! œŸ ~ öì „ þ xþ™öìîûîû ² Ì !“ þ ! îÙ » y ¢ £ yîûyöìî – “ þy xy !› £ öì “ þ !” öì “ þ þ™y ! îû˜yÐó ë … ˜ ö „ þy˜ ö ” öìŸîû ö ¢ ˜y – Çþ ›“ þy ² Ì ” ŸÅöì˜îû › öì • Ä !” öìëû “ þyîû „ þ “, þÅ _´ ² Ì !“ þÛþyîû ö ‰ þÜTy „ þöìîû “ þ … ˜ î % Gþöì “ þ £ öìî öë ö ¢ “ þyîû ! ˜öì ‹ îû ‹ ˜ †’ öì „ þ £ z ¦ þëû öþ™öìëûöìŠéÐ ö ” öìŸîû › y˜ %¡ ì ! îÙ » y ¢ „ þöìîû ‹ y ! œëûy˜çëûyœyîyöì † îû ‹› yöìëû “ þ ! Šéœ ! ˜îûßþf ŸyhsþÐ £ z !“ þ £ y ¢ ç ö ¢£ z „ þíy îöìœÐ !„ þlsþ “ þê „ þyœ # ˜ þ™yOyöìîîû †¦ þ˜Åîû › y £ zöì „ þœ çóvþyëûyöìîûîû ( Governor Michael O ’ Dwyer ) • yîû ’ y – „ þ ‚ öì @ ùÌ ¢ £ z ‚ öìîû ‹ ¢ îû „ þyöìîûîû ! îîû & öìkþ þ™yOyöìîîû › y˜ %¡ ìöì „ þ ö …! þ™öìëû “% þöìœ ! Šéœ – ëy 1857éôéîû ›£ y ! îöìoyöì £ îû ö ‰ þöìëû ¦ þëûBþîû ! ŠéœÐ †¦ þ˜Åîû ç x˜Äy˜Ä x ! šþ ¢ yîûîûy vþyëûyîûöì „ þ òþ™yOyöìîîû ey “ þyó îöìœ ¢ öìÁ º y • ˜ „ þîûöì “ þ˜Ð ~£ z ‡ Ýþ˜yëû ! îÊöìÝþöì˜îû îûy ‹÷ ì˜ !“ þ „ þ xîßþiy˜ ! Šéœ ëöìíÜT ! ˜ › Å › Ð £ z ‚ œÄyöì [ þîû ë % kþ ¢‚ e « yhsþ ¢› hßþ ” y ! ëûc ! Šéœ vþz £ z˜ÞÝþ˜ ‰ þy !‰ Åþöìœîû £ yöì “ þÐ ¦ þyîû “ þ # ëû ‹ y “ þ # ëû “ þyîy ”# öì ” îû !“ þ ! ˜ ~„ þ ”› ¢£ Ä „ þîûöì “ þ þ™yîûöì “ þ˜ ˜yÐ xí ‰ þ ‹ y ! œëûy˜yçëûyœyîyöì † îû ‡ Ýþ˜yëû !“ þ ! ˜ x “ þÄhsþ xy “ þ ! Bþ “ þ £ öìëû ! Šéö윘Р“¤ þyîû ›“ þ ò ~ • îûöì˜îû !£‚¢ yîû ö „ þy˜ ” îû „ þyîû ! Šéœ ˜yÐ î #¦ þê ¢ ‡ Ýþ˜yÐ ~£ z x “ þÄy ‰ þyîû – ~„ þÝþy xÖ ¦ þ ! ˜ƒ ¢ D ! î ! FŠé §¬
„ þyœ •¹! ˜ ö ¢ öì ² WzÁ º îû 2017 ~„ þ ! î ‚ Ÿ î ¡ ìÅ “, þ “ þ # ëûô ‰ þ “% þíÅ ¢‚… Äy 15