de zusters onder de Bogen mee “naar boven”. Nadien klaagde mijn
vader iederen zondagmorgen: “mijn ontbijt is niet meer sicut erat”.
Van jongs af aan vergezelde ik mijn vader als hij op een
zaterdagmiddag naar Leuven ging om met professor Hoedt
en professor Goitsenhoven te confereren over de opleiding
van assistenten, die hem van daaruit werden toegezonden.
Later hebben mijn collega Coenegracht, die ook in Leuven
gestudeerd had, en ik deze contacten voortgezet met professor
Vandenbroucke. Diens opvolger heeft hieraan helaas een einde
gemaakt.
Tijdens het spreekuur (ouderwetsch woord voor polikliniek)
genoot ik personeele ondersteuning van een vrome, helaas ietwat
Een andere contactpersoon van mijn vader, van geheel andere
dementerende non. Zij legde de patiëntendossiers klaar en borg
signatuur, was Sal Zwanenberg (Salomon van Zwanenberg),
ze weer op, in min of meer alphabetische, maar niet doorgevoerd
directeur van Organon te Oss, een man van groote
alphabetische, volgorde. Deze kleine administratieve tekortkoming
wetenschappelijke interesse. Van oorsprong groothandelaar in
compenseerde zij met het bidden van de rozenkrans, terwijl ik met
vleeschwaren betreurde hij het dat hij met al die dierlijke organen
de patiënt bezig was. Daar hebben mijn patiënten en ik zeker baat
niets nuttigers kon doen dan ze tot worst te vermalen. Onder
bij gevonden!
invloed van zijn medische vrienden, onder wie ook de tijdig uit
Praag gevluchte professor Tausk, is hij ertoe overgegaan uit
Wij moesten ons behelpen (nu niet minder?). Tegenover de
dierlijke organen hormonen te bereiden, eerst varkensinsuline
meeste levensbedreigende ziekten (leucaemieën, lymphomen,
daarna ook leverextracten voor patiënten met pernicieuze anaemie.
gemetastaseerde carcinomen, de meeste auto-immuunziekten)
Ik was zeer geboeid door hun gesprekken, “nourri dans le sérail”,
stonden wij machteloos. Hoogstens slaagden wij erin het einde
en heb als paradigma van de ontwikkeling van de pharmacie de
uit te stellen. Iedere patiënt was een nieuwe uitdaging, een nieuw
evolutie van Organon’s leverextracten van nabij gevolgd: Extractum
avontuur: Jacques, Hilde, Willemijn, Jolande, jonge menschen die
Hepatis crudum (10cc/week i.m.), Extractum hepatis Forte (5cc/
zich aan mij toevertrouwden, wellicht in de hoop op een wonder …
week i.m.), Pernaemon (idem), Pernaemon forte (1cc/week i.m.),
Vitamine B12 (1cc/maand i.m.), Hydrocobamine (1 cc/3 mnd.
Jacques was een – helaas niet meer – sprekend voorbeeld van
i.m.).Voordien moesten perniciosa-lijders, sinds de ontdekking van
de “ups and downs” van mijn medische loopbaan. Ik weet niet
Allison en Murphy (1929), iederen dag één pond lever eten…
meer precies in welk jaar hij in mijn handen viel; omstreeks 1956.
Als assistent in St. Annadal deed ik ’s avonds keuringen voor
Toen ik mijn loopbaan begon waren er nog geen computers, internet,
den bloedtransfusiedienst. Een van de donores was een man van
scans, MRI; bijgevolg waren de statistieken onbetrouwbaar – of ze nu
middelbaren leeftijd uit Eijsden, gezond maar zichtbaar bedroefd.
betrouwbaarder zijn weet ik niet – tabellen willekeurig, kosten – baten
Hij vertelde mij dat zijn oudste zoon, die in Amsterdam studeerde,
– analyse onbestaanbaar.
in het Binnengasthuis was opgenomen; hij leed aan een
ongeneeslijke ziekte en zou over een paar dagen naar huis gaan
Wij behandelen individueele patiënten naar individueel beste
om thuis te sterven. Hij kende ook de naam van de ziekte: lupus
weten. Daarvoor beschikten wij over een anaemisch therapeutisch
erythematodes (disseminatus). Ik vertelde dit aan mijn vader (toen
arsenaal, antibiotica deden hun intrede in kinderschoenen, cortico-
nog hoofd van de interne afdeling), die net teruggekeerd was van
steroïden en chemotherapeutica sluimerden in de baarmoeder,
een studiereis naar de Vereenigde Staten (hij had daar o.a. zijn
orgaantransplantaties in het brein van enkele stoutmoedige fantasten;
vroegeren leermeester professor Snapper ontmoet). Daar had hij
de chromosomen hadden hun genen nog niet prijs gegeven. Wij
de resultaten van behandeling met cortico-steroiden gezien. Mijn
moesten ons behelpen, in ieder opzicht. In mijn administratie werd
eerste gedachte was: zou dat iets voor Jacques zijn? Mijn vader
ik bijgestaan door een toegewijde secretaresse, die nog voor mijn
schudde zijn wijze hoofd: als de patiënt niet genezen kon worden
vader gewerkt had. Zij had een steno- en typediploma (die had ik ook
in de kliniek van professor Borst, zou hij ook niets voor hem
behaald tijdens mijn onderduiken in de oorlogsjaren).
kunnen doen. Maar ik drong aan: je kon het toch probeeren…
35
| Jeanine van Elssen | Vanessa van Empel | Leon Engelen | Lianne Engelen | Wim Engels | Wendy Engering | Frans Erdkamp | Julia Ertmer | Paul van Es | Sadie van Esch | Joost van Esser |