Innym szlakiem
| 04 Historia |
Nils Dacke
Fot. Jarosław Czochański
Nils Dacke był XVI-wiecznym bohaterem
największego w historii Szwecji powstania
chłopskiego nazywanego Dackefejden.
Połowa tego stulecia to czas zbrojnych potyczek między Szwecją a Danią o smalandzkie pogranicze. Podczas działań zbrojnych
szwedzki król Gustaw I Waza wprowadził
zakaz handlu z Danią. Wysokie podatki
skazywały chłopów na skrajne ubóstwo.
Czarę goryczy przepełniło wprowadzenie
religii protestanckiej i przejęcie przez króla
kościelnego majątku. Reforma ta wzmocniła
znaczenie Korony, ale wywołała falę
protestów ze strony miejscowej ludności.
Nils Dacke, ubogi chłop smalandzki, mający w przeszłości zatargi z prawem stanął na czele
rebelii przeciwko królowi. Powstanie szybko objęło południowe prowincje kraju. Na znak
protestu przeciwko nadmiernym obciążeniom podatkowym rozpoczęły się ataki na wójtów i
poborców podatkowych. Nils Dacke szybko staje się miejscowym liderem. Dowodzone przez
niego oddziały skutecznie przeciwstawiają się królewskiej armii złożonej z najemników. Król nie
daje za wygraną i wysyła kolejne, liczniejsze wojska w celu stłumienia powstania w Smalandii.
W czasie jednej z potyczek Nils Dacke zostaje ciężko ranny. Od tej chwili musi się ukrywać.
Kłopoty przywódcy źle wpłynęły na morale powstańców. Oddziały uległy rozproszeniu, a
samego Nilsa Dacke pojmano i stracono. Ciało przywódcy powstania wystawione na widok
publiczny skutecznie ostudziło rewolucyjne nastroje.
94
“Tu mieszkał Dacke”
Fot. Jarosław Czochański
Pomimo przegranej Nils Dacke staje się symbolem walki o wolność. Historia oddaje zasługi także Gustawowi Wazie jako twórcy nowoczesnego, silnego państwa. Dzień 6 czerwca
(koronacja Gustawa Wazy w 1523 roku) jest świętem narodowym Szwecji.
Miejsca związane z życiem rebelianta są dziś chętnie eksponowane w turystyce. W Virserum
na rynku możemy obejrzeć pomnik Nilsa Dacke. W miejscowości Gullabo, Flacka i Skärvet
znajdują się pamiątkowe kamienie z inskrypcjami upamiętniającymi bohatera. Wydarzenia
historyczne z Dacke w roli głównej są także opowiadane w formie przedstawień teatralnych.
Przez południowo-wschodnią Smalandię prowadzi 84-kilometrowy szlak Dackeleden.
95