Innym szlakiem
| 02 Rękodzieło artystyczne |
Historia
Początki produkcji szkła w Szwecji sięgają XVI wieku. Wtedy na dwór króla Gustawa I Wazy
przybyli weneccy mistrzowie wyrobów szklanych i przekazali umiejętność wytopu i dmuchania szkła miejscowym rzemieślnikom. Wiąże się z tym pewna legenda ilustrująca pragmatyzm
mieszkańców północnych krain. Kró lewskie uczty były wystawne, ale ilość potłuczonych naczyń martwiła króla. Szkło w tych czasach było towarem luksusowym, a tajemnic związanych
z jego produkcją strzegły monopole. Król uznał, że sprowadzanie drogiego szkła z Wenecji
jest nieopłacalne, lepiej tłuc szkło produkowane na miejscu. Czy rzeczywiście był to główny
motyw królewskich decyzji? Źródła historyczne wspominają o dwóch Włochach, dmuchaczach
szkła, którzy przybrali szwedzkie nazwiska. W tym samym czasie Gustaw I Waza utrzymywał
również kontakty z mistrzami z Niemiec, Holandii i Francji. Wszystko wskazuje na to, że były
to działania przygotowujące grunt dla rozwoju hutnictwa szkła w Szwecji.
Fot. Ze zbiorów The Glass Factory
Na większą skalę przemysł szklarski rozwinął się jednak 200 lat później. Południowo-wschodnia Smalandia, bazująca na miejscowych surowcach, stała się słynnym na całym świecie
zagłębiem szklarskim. Lasy dostarczały drewna do ogrzewania pieców hutniczych, woda
umożliwiała produkcję energii, a wydobywany z dna jezior piasek znakomicie nadawał się
do wytopu szkła. Za Smalandią przemawiał również fakt, że od dawna istniały, zagubione w
leśnej głuszy, osady przemysłowe z hutami żelaza. Nie brakowało więc rąk do pracy i przydatnej infrastruktury.
Fot. Ze zbiorów The Glass Factory
54
Początkowo huty produkowały szkło i przedmioty użytkowe na lokalny rynek. Wytwarzanie
szkła okiennego, butelkowego, lamp, części do maszyn było podstawą działalności lawinowo
rozwijającego się hutnictwa szkła. Wraz z rosnącą konkurencją stało się oczywiste, że produkty powinny wyróżniać się formą, wyglądem i jakością. Zaczęto zatrudniać projektantów
i artystów. Dziś Glasriket kojarzy się nie tylko z samym szkłem, ale przede wszystkim z nowoczesnym wzornictwem, designem, który nie ma sobie równych w świecie.
55