INmagazine Sayı 7 (Temmuz, Ağustos, Eylül)

dan, soruşturmaların yukarıda açıklanan şekillerde -Kişisel Veri Kanunu’na uygun şekildeyürütülmesi daha da önem kazanmaktadır. Buna ek olarak, ilgili çalışanın kurumsal bilgisayarı/aygıtı verdiğine ilişkin tutanağın bulunması, tüm hukuki sürecin bir avukat ile yürütülmesi ve bu şekilde ilgili kişinin anayasal haklarına ve özellikle özel hayatın gizliliğine zarar verilmemesi hukuka uygun delillerin toplanılması bakımından atlanmaması gereken noktalardır. Bu süreç öncesinde kişinin açık rızasının alınmış olması en sağlıklı ve güvenli yöntem olacaktır. İç soruşturma sırasında bilgisayardan veri toplanılmasına karar verilirse bu sürecin çok hassas olduğu ve profesyonel bir ekip tarafından yürütülmesi gerektiği bilinmelidir. Bilgisayar, eğer bir ağa bağlı ise, bu ağdan ayrılmalı ve güvenli bir bölgeye götürülerek muhafaza altına alınmalıdır. Veriler düzgün bir şekilde kopyalanarak, kopyalanan verilerin hash değeri (1) alınmalıdır. Böylelikle veriler zaman damgasıyla damgalanmış olacaktır. Hash değerinin ilgili çalışan huzurunda alınması veya bu mümkün değilse zaman damgası da olduğundan alınan hash değerinin ilgili kişiye iletilmesi şirketi ve ilgili kişiyi koruyacak bir adımdır. Tüm bu sürecin her adımının dokümante edilmesi ve tutanak tutulması tavsiye edilir. Uygulamada şirketlerin iç soruşturmalarını yürüttükten sonra her zaman durumu yargıya intikal ettirmediklerini görüyoruz. Bu tecrübemiz ACFE 2016 Çalışan Suistimalleri ve İstismar Raporu’ndaki bulgular ile de teyit edilmiştir; örneğin şirketlerin %40.7’si ağırlıklı olarak repütasyonlarının etkilenmesinden korktuğu için yolsuzluğu yargı organlarına intikal ettirmemiştir. Ancak uygulamada, yargıya teslim edilmeyerek üstü örtülen usulsüzlüklerin ileride daha ciddi sorunlara yol açtığı görülmektedir. Ş�� irket soruşturmasına paralel veya bu soruşturma öncesinde veya sonrasında savcının da kendi soruşturmasını yürütmesi ihtimal dahilindedir. Bu süreçte savcılık makamı, diğer birçok aracın yanı sıra, şüpheli veya ilgili kişilerin e-maillerine ulaşmak ve bunları incelemek isteyebilir. Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 134. maddesinde (Bilgisayarlarda Arama ve El Koyma), bilgisayarda önce yerince inceleme (arama) yapılması, bu şekilde delil elde edilmesi mümkün olmazsa, (bilgisayar, bilgisayar programları ve bilgisayar kütüklerine şifrenin İÇ SORUŞTURMA SIRASINDA BILGISAYARDAN VERI TOPLANILMASINA KARAR VERILIRSE, BU SÜRECIN ÇOK HASSAS OLDUĞU VE PROFESYONEL BIR EKIP TARAFINDAN YÜRÜTÜLMESI GEREKTIĞI BILINMELIDIR. çözülememesinden dolayı girilememesi veya gizlenmiş bilgilere ulaşılamaması halinde) bilgisayarlara el konulması öngörülmektedir. El konulan bilgisayarın (veya daha doğru bir ifadeyle harddisk’in) kopyası alınıp, orijinali derhal sahibine iade edilmelidir. Burada sadece “bilgisayar” dendiğine bakılmamalı, uygulamada her türlü elektronik araç üzerinde bu tedbir uygulanmaktadır. Ayrıca Adli ve Önleme Aramaları�� Yönetmeliği�� ’nde de cloud gibi, bilgisayar ağları ve diğer uzak bilgisayar kütükleri ile çıkarılabilir donanımları hakkında da bu hükmün uygulanması mümkündür. Soruşturmada her türlü delil elde etme yönteminin uygulanması, ancak artık başka surette delil elde etme imkanının bulunmaması gerekmektedir. Bir başka deyişle, bilgisayarlarda arama ve el koyma işleminin yapılması delil elde etme açısından son çare olmalıdır. Ne var ki uygulamada bu şart genelde atlanmakta ve bu konuda çok fazla hak ihlali olmaktadır. 4 Dipnotlar (1) Hash değeri: Dosyaların parmak izi de denilen ve dosya üzerinde en küçük bir değişiklik yapıldığında baştan sona değişen, dolayısıyla yedeklenen verilerin bütünlüğünü teminat almaya yarayan sayısal değerlerdir. 45

INmagazine Sayı 7 (Temmuz, Ağustos, Eylül) | Page 47