INmagazine Sayı 7 (Temmuz, Ağustos, Eylül) | Page 20

E T İ KA Ç M AZ 18 sini sağlamak için denetim ve takip programları planlanmalıdır. Denetim ve takip programının yeterli olmaması (konu veya sıklık), takip edilmemesi ya da yeni durumlara veya sektördeki gelişmelere uyum gösterecek şekilde değişken olmaması etik ve uyum programının başarısına gölge düşürecektir. Takibi yapacak birimlerin iyi eğitilmemesi, bağımsız olmamaları ve çıkar çatışmalarının yaşanması da etik ve uyum programının başarısına zarar verecektir. Herhangi bir ihlal tespit edildiği zaman hızlıca uygun tedbirler alınmalıdır. Bu tür ihlaller tespit edildiğinde, ilgili kişilere etik ve uyum programına uygun olarak disiplin yaptırımı uygulanmalı ve düzeltici tedbirler uygulamaya konmalıdır. Eğer bir ihlal tespit edilirse, bu durum, etik ve uyum programının etkisiz olduğu anlamına gelmez. Daha ziyade, etik ve uyum programının suçları tespit ederek görevini yaptığını gösterir. Etik ve uyum programının etkisiz olması, kurumda tespit edilen ihlallerden ders alınmadığı zaman ortaya çıkar. İhlal soruşturmalarının kapsamlı olmaması, sorunların acil olarak düzeltilmemesi, uzun vadeli düzeltici tedbir planlarının kullanıma sokulmaması gibi eksiklikler etik ve uyum programının çökmesine sebep olacaktır. Görüldüğü gibi Anna Karenina İlkesine uygun olarak başarılı etik ve uyum programları birbirine benzerken, başarısız olanlarının her birinin kendi başarısızlık hikayesi bulunuyor. Kimileri, çoğu durumda, bir şeyler olmasının hiçbir şey olmamasından daha iyi olduğuna inanırlar. Bununla birlikte, etik ve uyum programları açısından, bir şeyler yanlış yapıldığı zaman hiçbir şey olmamasından bile daha kötü sonuçlar doğabilmektedir. Yukardaki unsurlardan birinin dahi olmaması etik ve uyum programının genel olarak başarısız olmasına sebep olacaktır. Bu yüzden etik ve uyum programında tüm unsurların doğru bir şekilde yer aldığına dikkat edilmelidir. “EMNIYET KEMERLERI GEREKSIZ VE KÖTÜ BIR FIKIRDIR ÇÜNKÜ HERŞEYE RAĞMEN HÂLÂ TRAFIK KAZALARINDA INSANLAR ÖLMEKTEDIR”. İŞTE BU TIP BIR ÇIKARSAMA, TAM BIR “NIRVANA SAFSATASI”DIR. MÜKEMMEL, IYININ DÜŞMANIDIR. NİRVANAYA ERDİM Ancak bu alanda önemli bir de tuzak vardır. O da “Nirvana Safsatası” olarak bilinen çıkarsamadır. Bir hedefi “mükemmel” olarak gerçekleştirmeye çalışmak çoğu zaman beyhude çabalarla zaman ve enerji kaybetmemize yol açar. Nirvana Safsatası gerçekçi ve ulaşılabilir hedefler ile gerçekçi olmayan ve idealize edilmiş hedeflerinin karşılaştırılması sonucu meydana gelen yanlış çıkarsamadır. Her yanlış çıkarsama gibi aslında geçerli görülebilir ama daha titizlikle incelendiği zaman hatalı yanları ortaya dökülebilir. Genel olarak hiçbir sorun için mükemmel çözümler bulmak mümkün değildir. Nirvana Safsatası gibi mantıksız bir çıkarsama ile herhangi bir mükemmel çözümü olmayan her türlü fikre saldırıya geçilebilir. Bu tür bir yaklaşımla seçenekler, gerçekleşmesi mümkün seçenekler arasında değil, her zaman daha iyi olabilecek ger- çekçi olmayan alternatifler arasında aranmaktadır. Bu durumda çözüm imkansız hale gelir. Örnek vermek gerekirse, “Emniyet kemerleri gereksiz ve kötü bir fikirdir çünkü herşeye rağmen hâlâ trafik kazalarında insanlar ölmektedir”. Oysaki emniyet kemerleri %100 güvenlik sağlamak için değil, kazalarda ölüm ve yaralanma riskini azaltmak için kullanılmaktadır. Buradan konumuza hızlıca dönelim ve bazılarının şöyle dediğini hatırlatalım: “Yolsuzlukla mücadele konusundaki kampanyalar faydasızdır çünkü herşeye rağmen yolsuzluk yapan ve umursamayan insanlar bulunmaktadır”. Oysaki bu tür kampanyalardaki amaç beşeri bir zafiyet olan yolsuzluğu tamamen yok etmek değil azaltmaktır. Şirketlerdeki etik ve uyum politikaları konusunda da benzer yanlış varsayımlar ortaya çıkıyor. Yukarıda bahsettiğimiz konu etik ve uyum programının başarı unsurlarının eksiksiz ve doğru olarak varlığıdır. Yoksa etik ve uyum programının mükemmel olması demek değildir. Bu doğrultuda gerçekçi olmayan, ideal “mükemmel” bir sistem amaçlanmamalıdır. Gerçekçi, uygulanabilir ve tüm unsurlarının doğru ve tam olarak yer aldığı “iyi” bir etik ve uyum programı asıl amaçlanan hedef olmalıdır. 4