FELSEFE
52
dir, çünkü etik-dışıdırlar ve ekonomik bunalımların zemininde yatan
sözde gizli elin bileşimine katılırlar.
Finansal bunalım bu düzeye dek
toplumun özsel olarak etik bir bunalım yaşamakta olduğunun göstergesidir.
Avrupa, özellikle Almanya ve Kuzey
Avrupa ülkeleri bir Avrupa ülkesi
olan Yunanistan’a doğal olarak kendi etik normlarının terimlerinde
bakma alışkanlığındadırlar: Yasallık,
dürüstlük, güven. Ve etik normlara
uygun bir ülkenin yaşamakta olduğu
ekonomik problem etik bir problem
olarak değil, salt raslantısal bir talihsizlik olarak algılanır. Popüler bilinç
derin düşünmez, görüngüde olan ile
yetinir. Yunanistan böyle ekonomiketik bunalıma ilk kez düşmemektedir ve tarihinde (başka pek çok ülkenin tarihinde olduğu gibi) devlet iflasları yeni değildir. Dış borçlar daha
önce 1826, 1843, 1860 ve 1894 yıllarında da ödenmemişti (10). Yunanistan (yine başka ülkeler durumunda da olduğu gibi) iyi hükümet, hesap verebilirlik ve yasa egemenliği
gibi özsel etik kriterler açısından sorunludur. Daha geniş bir ekonomik
alanda, AB’de beş yurttaştan dördü
(%78) ülkelerinde rüşvetin ciddi
bir sorun olduğunu, dahası sorunun
son yıllarda daha da ağırlaştığını
kabul etmektedir (Yunanistan’da
oran %95; Danimarka’da %22) (11).
Kendilerinden rüşvet istendiğini
kabul eden yurttaşların AB ortalaması %9’dur (Danimarka için, %1;
Yunanistan için, %16; Romanya için,
%26).
Ekonomik sözleşme ilişkisini çürüten rüşvetçiliğin yaygınlığı politik
düzlemde demokrasinin ve yasa egemenliğinin zayıflığının bir belirtisidir. Kendini ekonomik başarısızlıkta
ele veren etik gerilik hiç kuşkusuz
politik alanda daha başarılı bir performansa yetenekli değildir. Kendileri rüşvet ve yolsuzluklar sürecinde
etkin rol oynadıkları sürece, politik
partiler etik sorunları gün ışığına çıkarmak ve tartışmak yerine sorumluluğu başkalarında arayacaklardır.
Ve halkın partileri oldukları sürece,
EKONOMİK SÖZLEŞME İLİŞKİSİNİ ÇÜRÜTEN RÜŞVETÇİLİĞİN
YAYGINLIĞI POLİTİK DÜZLEMDE DEMOKRASİNİN VE YASA
EGEMENLİĞİNİN ZAYIFLIĞININ BİR BELİRTİSİDİR. KENDİNİ EKONOMİK
BAŞARISIZLIKTA ELE VEREN ETİK GERİLİK HİÇ KUŞKUSUZ POLİTİK
ALANDA DAHA BA