dikkat çekmektedir. Bu tür etik ve
uyum programlarının incelenmesi,
analiz edilmesi ve belki de taklit edil-
mesi birçok açıdan faydalı da olabilir.
Fakat benzer şekilde bu tür etik ve
uyum programları şirketinizin ihtiya-
cı olduğu alanlar için gerekli dersler
çıkarmanıza yardım edebilir mi? Bu
sorunun cevabı kısmen evet olsa da
yine de büyük bir “hayır “karşımıza
çıkmaktadır. Tıpkı dünya savaşında
sağlam dönen veya dönemeyen uçak-
larda olduğu gibi etik ve uyum riskle-
ri karşısında sağ kalan ve kalamayan
etik ve uyum programları bulunmak-
tadır. Sadece başarıya odaklanmak
bu açıdan nelerin ters gittiğini veya
gidebileceğini bize göstermek konu-
sunda yanıltıcı olabilecektir. İyi yürü-
tülen bir etik ve uyum programı için
tüm faktörlerin eksiksiz olarak var-
lığı gerekirken, programın aksaması
için tek bir etkenin varlığı bile yeterli
olabilecektir. Bu etkenin varlığını iyi
işleyen etik ve uyum programları in-
celerken gözden kaçırmamız her za-
man mümkün olmaktadır. Bu yüzden
özellikle şirketin faaliyet gösterdiği
sektörde ortaya çıkan etik, uyum ve
itibar risklerinden kaçamayan olay-
lara odaklanmak bu açıdan çok daha
faydalı olacaktır. Tıpkı uçakları düşü-
ren mermiler gibi şirketin etik, uyum
ve itibar risklerini de görmek için ba-
zen “düşen şirketlere” odaklanmakta
fayda vardır. Bunun her zaman geçer-
li olan bir örneği de yanına anlı şanlı
denetim şirketi Arthur Andersen’i de
alarak batan Enron örneğidir. Enron
etik ve uyum programlarında nere-
lerin zırh ile kaplanması konusunda
başarılı bir etik ve uyum programına
göre bize çok daha fazla veri suna-
caktır.
“Nasıl başardık” sorusu çoğu zaman
“neden başaramadık” sorusu ile bir
arada kullanılmadığı zaman etkisiz
olabilmektedir. Sadece olumlu örnek-
lere ve başarı hikayelerine odaklan-
mak bu açıdan bizim başarısızlıkla-
rın nerelerde çıkabileceği konusunda
dikkatimizi dağıtacaktır. Bir nevi ha-
maset edebiyatı bile diyebiliriz. Fakat
burada Hatasız Düşünce Sanatı kita-
bının yazarı Rolf Dobelli’nin uyarısını
da es geçmemek gerekir: “Eğer ‘Kaza-
nan’ takımın bir üyesi iseniz, hayatta
kalma yanılgısına fazla takılmak da
tehlikeli olabilir. Başarınız sadece
tesadüflerden kaynaklansa bile diğer
kazananlar ile birlikte benzerlikleri-
nizi keşfedersiniz ve bunları ‘başa-
rı faktörleri’ olarak görmeyi tercih
edebilirsiniz. Ancak başarızı birey
ve şirketlerin mezarlıklarının çok sık
ziyaret ederseniz oranın sakinlerinin
başarınızı da karakterize eden birçok
özellik taşıdığını fark edersiniz”
13
Kaynakça:
• https://youarenotsosmart.com/2013/05/23/survivorship-bias/?imm_mid=0ac2c5&cmp=em-strata-newsletters-ha-
• http://blog.idonethis.com/7-lessons-survivorship-bias-will-help-make-better-decisions/
•
doop-bestprice-20130710-elist
https://www.investopedia.com/terms/s/survivorshipbias.asp