11
Görsel www.freepik.com sitesinden alınmıştır.
bep olacaktır. Bir örnek daha vermek
gerekirse bir sınav sonucu en yüksek
notu alan üç öğrenci aynı liseye git-
miş ise bu lisenin çok başarılı olduğu-
nu yargısına varabilir miyiz? Elbette
hayır. Çünkü okuldaki tüm diğer öğ-
rencilerin notlarına bakmadan böyle
bir yargıya varmamız hatalı olacaktır.
Elimizde sadece eksik bir veri ile ge-
niş bir çıkarım yapmak bizi yanıltabi-
lecektir.
Özellikle iş dünyasında bu tür yanıl-
masalar oldukça moda olarak görüle-
bilir. Gerek kitaplar gerek belgeseller
gerekse konferanslar ile başarı hika-
yeleri iş dünyasında her zaman alıcı
bulabiliyor.
Oysa burada izlediklerimiz çoğu za-
man çok dar bir süzgeçten geçen ba-
şarılı insanların kendilerine özgü hi-
kayeleri oluyor. Özellikle içi “kendine
güven”, “azimli ol”, “içindeki enerji”
gibi boş ve yüzeysel sloganlarla dolu
olan bu tür çalışmalara bel bağlayan
Yanlış:
Eğer başarılı
olmak istiyorsan,
başarılı olana odaklan.
Doğru:
Eğer başarısızlık
görünür değilse,
başarı ve başarısızlık
arasındaki fark da
görülmez olacaktır.
bir çok kişi bulunuyor. Çoğu zaman
hüsran ile bitmeye mahkum bu tür
öykünmelerden kurtulabilmek için
Hayatta Kalanların Yanılgısını iyi in-
celemek gerekiyor. Sonuç olarak iş ve
gündelik yaşamınızı sadece hayatta
kalanlardan öğrenerek, başarılı in-
sanlar hakkında kitap satın alarak
ve büyük şirketlerin başarılı tarihine
odaklanarak geçirirseniz, dünya hak-
kındaki bilginiz önyargılı ve büyük
ölçüde eksik olacaktır.
Survivorship Bias, beyninizi, gerçek-
te olduğundan daha yaygın olduğuna
inandığınız bir bilgisizlik durumuna
dayandırır ve bu nedenle kazanma-
nın daha kolay olması gerektiği sonu-
cuna da sıçramış olursunuz.
Özellikle istatistikleri göz ardı ede-
rek yapılan genellemeler bizi yanılgı
tuzaklarına düşürecektir. Örneğin
benzer bir örnek mentalist Derren
Brown tarafından denenmişti. Brown
10 kez yazı tura atacağını ve 10 kez
de üst üste tura geleceğini iddia
etmişti. Televizyonda izleyicilerin
önünde bunu gerçekleştirerek herke-
si şaşkınlığa uğrattı. Peki bunu nasıl
başardı? Hayır, herhangi bir hile yok-
tu. Sadece istediği sonucu elde edene
kadar yani tam 9 saat yazı tura atmış-
tı. Daha sonra bunu başardığı kısmı
seyircilere gösterdi. İşte bu açıdan
bakınca hayatta kalanların yanılgısı
bize bir çok konuda ne kadar hatalı
olabileceğimizi gösteriyor.