görüyoruz. “Biz dürüst iş yaparız”, “Şirketimizde şeffaflık
en önem verilen konulardan biridir”, “İş süreçlerimizde ve
ilişkilerimizde doğruluk ve dürüstlük öncelikli değerlerimizdir”,
“Şirket ��������������������������������������������������
olarak çıkar çatışmasından uzak dururuz” veya “ka-
rarlarımızı ve davranışlarımızı etkileyebilecek hediye ya da
menfaat kabul etmeyiz” bu iddialardan sadece birkaçı.
Oysa dürüstlük bir iddia, ispatı ise davranışlarımız. Bu çer-
çevede etik ve uyum perspektifinden ortaya konulan bu id-
diaların ispatlanması, diğer bir deyişle somut davranışlarımız
ile iş hayatımıza entegre edilmesi gerekiyor. Aksi takdirde
tüm bu şaşalı sözler iddiadan öteye gidemediği gibi, özenle
hazırlanan etik ve uyum p������������������������������������
rogramlarının içi boşalıyor ve çalı-
şanların bu programlara güveni azalıyor.
GELECEK VE SOMUTLAŞMASI GEREKEN
DAVRANIŞLARIMIZ
Bu iddialar ancak şirketin tüm çalışanlarının özellikle de li-
der yönetim kademelerinin taşın altına ellerini sokmaları ve
günlük yaşantıları ile etik ve uyum programlarındaki konuları
hayata geçirmeleri ile mümkün olabilir. Bu konuda yapılabile-
cek birçok aktivite ve beraberinde davranış düşünülebilir. Bu
yazımda ben size sadece birkaç önerimi sunacağım.
Öneri 1: Şirketinizin yönetim kadrosu sahaya inmeli ve ça-
lışanlar ile etik ve uyum konularında daha fazla iletişim
içinde olmalı
Şirketinizin yönetim kadrosunun (yönetim kurulu üyeleri,
CEO, departman yöneticileri) etik ve uyum programlarında
bahsedilen önemli iddiaları hataya geçirmesi ve samimi ol-
duklarını davranışları ile göstermeleri için sahaya inmesi ve
ŞIRKETINIZIN YÖNETIM KADROSU ETIK VE
UYUM KONULARINA ODAKLANAN SIVIL
TOPLUM ÖRGÜTLERINDE AKTIF ROL ALABILIR.
ŞIRKETIN UYGULAMALARINI ŞEFFAF BIR
ŞEKILDE ILGILI DERNEK ÜYELERI VE TOPLUM ILE
PAYLAŞABILIR.
bu konularda çalışanlara ve süreçlere sürekli dokunmasının
şart olduğunu düşünüyorum. Örneğin bu çerçevede aşağıda-
ki uygulamalar yapılabilir:
Yönetim kadrosu etik ve uyum kurallarından hiçbir koşulda ta-
viz verilmediğini her fırsatta şirket çalışanlarına göstermelidir.
Şirketinizin etik ve uyum standartlarına uymadığı için
çalışıl�������������������������������
mayan tedarikçiler, müşteriler ����������������������
veya hizmet sağlayıcı-
lar hakkında örnekler ile paylaşımlar yapılabilir. Bu tarz so-
mut eylemler ve arkasındaki etik karar verme süreci şirket
çalışanlarını olumlu yönde etkileyecektir.
Şirketinizin CEO’su Uluslararası Yolsuzlukla Mücadele
Günü’nde özel olarak düzenlenen bir etkinlikte şirketinizin
rüşvetle mücadele konusundaki hassasiyetini ���������������
çalışanlara ���
an-
latabilir ve alınan önlemleri açıklayabilir. Şirket çalışanları bu
etkinlikte CEO’ya direkt olarak soru sorabilirler.
Şirketinizin yönetim
���������������������������������������������
kadrosu etik ve uyum konularına odak-
lanan sivil toplum örgütlerinde aktif rol alabilir. Şirketin uygu-
lamalarını şeffaf bir şekilde ilgili dernek üyeleri ve toplum ile
paylaşabilir.
Öneri 2: İç soruşturmalar etkin yapılmalı ve gerekirse cesur
kararlar alınabilmeli
İç soruşturmalar şeffaflığın ve hesap verebilirliğin en kritik
noktalarından biri. Şirketinizde ihbar olması durumda bu
ihbarın uygun bir şekilde değerlendirilmesi, gerekirse iç so-
ruşturmanın başlatılması ve bu soruşturma sonucunda veril-
mesi gereken disiplin cezalarının tam bir şekilde uygulanma-
sı, şirket çalışanlarına verilen en net mesajlardan biridir. İç
soruşturma yapılırken���������������������������������������
gerekirse üst
����������������������������
düzey yöneticilerin sor-
����
gulanabilmesi veya soruşturma sonucunda üst düzey yöneti-
cilerin suiistimale bulaştığı veya yetkisini kötüye kullandığına
ilişkin somut kanıtların ortaya çıkması durumunda disiplin
cezalarının cesur bir şekilde uygulanabilmesi, etik ve uyum
programlarındaki “dürüstlük” iddialarının ciddi kanıtıdır.
Kısaca şirket içinde üst düzey yöneticiler dahil tüm çalışanla-
ra etik ve uyum programının adil bir şekilde uygulanması çok
önemli bir duruştur.
47