STRATEJİ
20
New York ’ ta yapılan “ Ethics by Design : How to Use Nudges , Norms and Laws to Improve Business Ethics ” ( Etiği Tasarlamak : Dürtmeler , Normlar ve Kurallar ile İş Etiğini İyileştirmek ) konferansına katılan araştırmacılar ve yöneticiler ilk defa bu sorunun cevabını aradılar . University of North Carolina ’ dan Profesör Sreedhari Desai ’ nin re : Work 2016 ’ da yaptığı sunuma göre ise işyerinde yapılacak küçük dürtmeler etik davranışı teşvik etmek için önemli sonuçlar yaratabiliyor . Örneğin , araba servislerinde toplam fiyatta her işlemin şeffaf bir şekilde yazılması toplam faturayı azaltıyor ; çocuklukla ile ilgili anımsatıcılar etik davranışı artırıyor ve ahlaki davranışla özdeşlemiş liderlerin fotoğrafları ( Martin Luther King Jr . gibi ...) çalışan davranışlarını olumlu yönde etkiliyor . Davranışsal ekonomide incelediğimiz örneklerden yola çıkarak , şirketlerde kendi “ etik dürtmelerimizi ” de oluşturmamız mümkün . Örneğin , sosyal baskı ilkesini kullanarak aslında insanlara çalışma arkadaşlarının büyük çoğunluğunun etik davrandığını ve uyum kurallarına riayet ettiğini aktarmak , “ zaten herkes ihlal ediyor ” algısını kırmakta faydalı olabilir . Ya da etik ve uyum süreçlerinde kişiye özel ( customized ) süreçler oluşturmanın etkin bir yöntem olacağı kesin . Bunun yanı sıra , çalışma ortamında yapılacak dürtmelerle , konuşma ( speakup ) ve whistleblowing kültürünün oluşması sağlanabilir . Ancak Todd Haugh ’ un Ame� American Business Law Journal ’ da yayınlanan
PROFESÖR DESAI ’ YE GÖRE , IŞYERINDEKI KÜÇÜK DÜRTMELER ETIK DAVRANIŞI TEŞVIK EDEBILIYOR . ÖRNEĞIN , ÇOCUKLUKLA ILE ILGILI ANIMSATICILAR ETIK DAVRANIŞI ARTIRIYOR ...
Emre Doğru Hakkında Emre Doğru stratejik yönetim ve kurumsal ilişkiler alanlarında şirketlere ve kamu kuruluşlarına danışmanlık hizmeti vermektedir . StratejiCo . yönetici ortağı olmadan önce NATO , Birleşmiş Milletler ve uluslararası danışmanlık şirketlerinde araştırmacı ve analist olarak çalışmış ; TÜSİAD Washington temsilcisi olarak görev yapmıştır . Lisans eğitimini Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi ve Université Libre de Bruxelles ’ de , yüksek lisans eğitimini Fransa ’ da European Institute ’ ta tamamlayan Doğru , Koç Üniversitesi ’ nde özel sektörün uluslararası politikaya etkisi konulu doktora çalışmalarına devam etmektedir . Strateji , kurumsal yönetim , özel sektör ile kamu ve toplum ilişkileri , stratejik iletişim ve paydaş ilişkileri , etik ve uyum , liderlik , politik ve ekonomik risk analizi konularında uzmanlaşan Doğru , bu alanlarda yaptığı yayın ve verdiği eğitimler yoluyla ilgili sivil toplum faaliyetlerine de destek olmaktadır .
Sreedhari Desai
“ Nudging Corporate Compliance ” makalesinde belirttiği üzere , etik ve uyum alanındaki dürtmeler önemli fırsatlar sunduğu kadar , şirket politikaları açısından özenli ve dikkatli oluşturulması gereken bir süreç .
DÜRTMENİN ETİĞİ Peki dürtme tekniğinin bizatihi kendisi ne gibi etik sorunlara yol açabilir ? Gerek özel sektörde , gerekse kamu politikalarında dürtmenin açık ve şeffaf bir şekilde yürütülmesi gerekiyor . Zira , insani kusurlarımızın ve bilişsel hatalarımızın farkında olan bir grup araştırmacı , içgüdüsel tepkilerimize göre bir davranış göstermemizi sağlamak üzere kafa yoruyor . Kişisel özerkliğin ve seçme özgürlüğünün hiçbir şekilde kısıtlanmaması , herhangi bir seçeneğin empoze edilmemesi önemli . Yoksa bireyin ahlaki sorumluluğu tartışılabilir . Dürtmenin etiği , özellikle etik ve uyum için dürtme konusu incelenirken üzerinde durulması gereken bir konu . Richard Thaler ’ ın kitabını imzalarken “ Sadece iyilik için dürt ” diye yazdığı söylenir . Bu yazının başındaki “ davranışsal ekonomi alanındaki yazılara başlayan kişilerin % 82 ’ sinin sonuna kadar okuduğu ve yakın çevresiyle paylaştığı ” bilgisi , bu yazının okunmasını ve paylaşılmasını sağlamak için oluşturduğum bir dürtmeydi . Eğer buraya kadar okuduysanız , dürtülmüş olma ihtimaliniz yüksek . TEİD ’ in yayınında bir etik ve uyum kusuru işlemiş olmak istemem : Okumama seçeneğine de sahiptiniz , öyle değil mi ? 4