Geopolitics Magazine September - October 2016 | Page 37
Συνέντευξη του Δημήτρη Γκίκα
στη Γιώτα Χουλιάρα
Δημήτρης Γκίκας: Η Ιστορία είναι το σπουδαιότερο μάθημα
Γ.Χ.:Tι προβλέπεται ρητά και κατηγορηματικά με τη Συνθήκη της Λωζάνης;
Δ.Γ. :: Η Συνθήκη της Λωζάνης (24 Ιουλίου 1923) καθόρισε τα σύνορα της σύγχρονης Τουρκίας,
υπογράφηκε με τη συμβολή και των υπολοίπων χωρών που συμμετείχαν στον Πρώτο Παγκόσμιο
Πόλεμο, με ενδιαφέρουσα τη συμμετοχή και της ΕΣΣΔ (που δεν συμμετείχε στην προγενέστερη Συνθήκη
των Σεβρών). Με τη συνθήκη αυτή, κατ’ ουσίαν, καταργήθηκε η Συνθήκη των Σεβρών (10 Αυγούστου
1920), η οποία, εξάλλου μόνο τυπικά ίσχυσε. Με βάση, λοιπόν τη Συνθήκη της Λωζάνης:
Ι. Παραχωρήθηκαν τα Δωδεκάνησα
στην Ιταλία (κάτι που είχε ήδη δεχτεί η
Τουρκία με τη Συνθήκη με των
Σεβρών), αλλά, αυτή τη φορά, δεν
υπήρξε πρόβλεψη για δυνατότητα
αυτοδιάθεσης (κάτι που απόβαινέ εις
βάρος των Ελληνικών πληθυσμών του
νησιού). Από την άλλη, η Τουρκία
ανέκτησε μια λωρίδα γης στα σύνορα με
τη Συρία και τη, μέχρι τότε,
Διεθνοποιημένη Ζώνη των Στενών του
Βοσπόρου, προβλεπόταν όμως η
αποστρατικοποίησή τους και η τελική
τους κατάληξη με νέα διεθνή σύσκεψη.
ΙΙ. Η Τουρκία ανακτά την Ανατολική
Θράκη, τα νησιά Ίμβρος και Τένεδος (με
τον όρο να διαμορφωθεί ευνοϊκό
καθεστώς για τους Έλληνες των
νησιών), την περιοχή της Σμύρνης
(που, με τη Συνθήκη των Σεβρών, θα
διοικούνταν από Έλληνα αρμοστή για
πέντε χρόνια και μετά θα ακολουθούσε
δημοψήφισμα για την τελική απόδοση
της περιοχής), ο Πατριάρχης
Κων/πόλεως έχασε την ιδιότητα του Εθνάρχη (σημαντική ιδιότητα με θρησκευτικές, πολιτικές και
γεωστρατηγικές συνέπειες) και το Πατριαρχείο τέθηκε υπό ειδικό νομικό καθεστώς, ελεγχόμενο πλέον
από την Τουρκική κυβέρνηση.
ΙΙΙ. Η Τουρκία ανέκτησε πλήρη κυριαρχικά δικαιώματα σε όλη την επικράτειά της, με αντίστοιχα
δικαιώματα στρατιωτικοποίησής της – εκτός της ζώνης των Στενών. Από την άλλη, παραιτήθηκε από
όλες τις διεκδικήσεις της για περιοχές που ανήκαν παλαιότερα στην Οθωμανική Αυτοκρατορία, ενώ
υποχρεώθηκε να εγγυηθεί για τα δικαιώματα όλων των μειονοτήτων εντός της επικράτειάς της.
IV. Στη συνθήκη της Λωζάνης προσαρτήθηκε ειδι