Φυσικά πρέπει να αναγνωρίσουμε πως η Ευρώπη από την αρχή της κρίσης αναγνώρισε την ανάγκη
για την προώθηση στόχων όπως η ενίσχυση της απασχόλησης, η μείωση του κοινωνικού αποκλεισμού και
της φτώχειας, τα οποία περιλαμβάνονται στην στρατηγική ανάπτυξης «Ευρώπη 2020». Όμως, οι στόχοι
αυτοί είναι πολιτικά και όχι νομικά δεσμευτικοί, γεγονός που σημαίνει πως όταν έρχεται η ώρα των
μεγάλων αποφάσεων υποβιβάζονται σε δεύτερη μοίρα απέναντι στη νομικά δεσμευτική δημοσιονομική
λιτότητα. Διαπιστώνεται λοιπόν πως αν και αναγνωρίζονται οι ανάγκες και σχεδιάζονται οι πολιτικές, η ίδια
η δομή του νέου πλαισίου οικονομικής διακυβέρνησης τις εξουδετερώνει ή τις υποβιβάζει.
Επίσης πολύ σημαντική κρίνεται η αντίληψη
σχετικά με το ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής
στη διαδικασία της οικονομικής ολοκλήρωσης. Ο
δευτερεύοντας ρόλος που της έχει αποδοθεί στα
πλαίσια της ΟΝΕ αποτελεί και το βασικό ανάχωμα
απέναντι στη δημιουργία μίας κεντρικής
δημοσιονομικής αρχής στη ζώνη του ευρώ. Όπως
πολύ εύστοχα περιγράφουν οι Chartalists, στην
Ευρώπη έχει θεσμοθετηθεί ένας διαχωρισμός
μεταξύ του κράτους και του χρήματος. Ένας
διαχωρισμός που απειλεί τη βιωσιμότητα του
ευρώ, αφού απαξιώνει το σταθεροποιητικό ρόλο
που μπορεί να μπορεί να διαδραματίσει η
δημοσιονομική πολιτική σε εθνικό αλλά και ευρωπαϊκό επίπεδο. (Αργείτης και Κορατζάνης, 2011, σ. 183)
Για τους Chartalists σημασία δεν έχει η αξιοπιστία, όπως υποστηρίζει το μοντέλο της Νέας Συναίνεσης
αλλά η ανεξαρτησία. Οπότε το πρόβλημα εκείνοι το εντοπίζουν στο ότι το ευρώ δεν είναι ένα εθνικό
νόμισμα και η εκάστοτε κυβέρνηση δεν μπορεί να αποφασίσει το μείγμα της οικονομικής πολιτικής που θα
εφαρμόσει. (Αργείτης και Κορατζάνης, 2011, σ. 187)
Έτσι, με δεδομένη την απουσία μίας κεντρικής δημοσιονομικής αρχής, τον πενιχρό ευρωπαϊκό
προϋπολογισμό όπως και την αδυναμία αγοράς κρατικού χρέους από την ΕΚΤ, κάθε κράτος-μέλος της
ζώνης του ευρώ είναι αναγκασμένο να αναζητά δανειακά κεφάλαια στις κερδοσκοπικές αγορές κεφαλαίου.
Το αποτέλεσμα είναι τα ευρωπαϊκά κράτη να εξαρτώνται από τις εκτιμήσεις των αγορών και των οίκων
αξιολόγησης, οι οποίοι και τους επιβάλλουν συνθήκες δημοσιονομικής λιτότητας. Πρέπει να ληφθεί υπόψη
πως υπό την παρούσα οικονομική συγκυρία η επίτευξη ισοσκελισμένων ή πλεονασματικών
προϋπολογισμών καθώς και η απομείωση του δημόσιου χρέους εκτός του ότι είναι εξαιρετικά δύσκολα
εγχειρήματα, προϋποθέτουν και μεγάλο κοινωνικό κόστος για τα κράτη που θα τα επιτύχουν. Η εμμονική
στάση της τήρησης αυστηρών δημοσιονομικών κανόνων όχι μόνο δεν επιλύει το πρόβλημα αλλά σπρώχνει
τα ευρωπαϊκά κράτη στην αγκαλιά των κερδοσκόπων. Φυσικά, θα πρέπει να σημειωθεί πως η ΕΚΤ έχει
καταβάλει τεράστια προσπάθεια τόνωσης του πληθωρισμού μέσω των προγραμμάτων ποσοτικής
χαλάρωσης, χωρίς όμως μεγάλη επιτυχία. Γεγονός που ερμηνεύεται εν μέρει λό γω της τεράστιας ζημιάς
που υπέστη ο τραπεζικός τομέας και της εκτεταμένης διαδικασίας απομόχλευσης στην οποία και υπεβλήθη.
Αντιλαμβανόμαστε, λοιπόν, πόσο μεγάλη είναι η πρόκληση που αναδύεται, αφού ουσιαστικά μέσω από
τα προβλήματα της Ευρώπης αναδεικνύονται οι αδυναμίες του ισχύοντος μοντέλου μακροοικονομικής
πολιτικής, το οποίο τίθεται υπό αμφισβήτηση. Οπότε είτε η Ευρώπη θα καταδικαστεί σε οικονομικό
μαρασμό για αρκετό καιρό μέχρις ότου το καπιταλιστικό σύστημα μπορέσει να ξεπεράσει την ενδογενή
κρίση του είτε θα αντιμετωπίσει την πρόκληση εφαρμόζοντας ένα διαφορετικό μοντέλο οικονομικής
πολιτικής, θέτοντας τις βάσεις για την αλλαγή των βασικών παραδοχών και αντιλήψεων σχετικά με τον
τρόπο λειτουργίας της οικονομίας, μία αλλαγή που ενδεχομένως να επηρεάσει το ρου της παγκόσμιας
οικονομικής ιστορίας.
Geopolitics.com.gr all rights reserved 2016
Page 47