Η παρούσα ανάλυση υποστηρίζει την άποψη πως το μακροοικονομικό μοντέλο της Νέας Συναίνεσης
έχει επηρεάσει σε πολύ μεγάλο βαθμό την ευρωπαϊκή οικονομική αρχιτεκτονική αφού συμβαδίζει πλήρως
με τους τρεις πυλώνες νομισματικής πολιτικής που θέτει η Νέα Συναίνεση και αποδέχεται τον
δευτερεύοντα - συνεπικουρικό ρόλο της δημοσιονομικής πολιτικής.
Η πρόσφατη οικονομική κρίση, της οποίας τα απομεινάρια και τις συνέπειες βιώνουμε μέχρι σήμερα,
άνοιξε τους ασκούς του Αιόλου στα θεμέλια της Ευρωπαϊκής Ολοκλήρωσης. Παρά τις μεγάλες προκλήσεις
και τα αδιέξοδα η νέα μορφή που έχει πάρει η οικονομική διακυβέρνηση στην Ευρώπη, μέσα από τη
θεσμοθέτηση ενός σύνθετου κανονιστικού πλαισίου, φαίνεται να είναι αρκετά αγκιστρωμένη στο
μακροοικονομικό μοντέλο της Νέας Συναίνεσης. Πρόκειται για μία μυωπική στάση απέναντι στις μεγάλες
προκλήσεις που έχει να αντιμετωπίσει όπως είναι η αύξηση της ανεργίας και του δημόσιου χρέους αλλά
και η καθίζηση της ανάπτυξης. Η ερμηνεία που έχει δώσει η Ευρώπη για τα αίτια της κρίσης κρίνεται αν
όχι εντελώς λανθασμένη, τουλάχιστον άστοχη. Αυτό που αντιμετωπίζει τα τελευταία χρόνια η παγκόσμια
οικονομία και κατ’ επέκταση και η Ευρώπη είναι η σοβαρότερη ίσως από το 1929 κρίση του καπιταλιστικού
συστήματος.
Μία κρίση που ανέδειξε την αδυναμία του συστήματος να συμβάλλει στην οικονομική ανάπτυξη. Αφού
πριν την κρίση, η ανάπτυξη βασιζόταν, όπως αποδείχτηκε, στη φούσκα του χρηματοπιστωτικού τομέα ενώ
μετά την κρίση η ανάπτυξη δεν μπορεί να επανέλθει γιατί δεν κάνουμε τίποτα γι αυτό, γιατί είμαστε
εγκλωβισμένοι σε ιδεολογικές ακαμψίες περί αποτελεσματικότητας και αυτορρύθμισης της αγοράς.
Η Ευρώπη, εγκλωβισμένη και αυτή στις δικές της ακαμψίες, που εκπορεύονται από την πιστή
προσήλωση της στο μοντέλο της Νέας Συναίνεσης δεν μπορεί να κάνει τη σωστή διάγνωση σχετικά με τα
αίτια της κρίσης που βιώνει και γι αυτό δεν μπορεί να την αντιμετωπίσει αποτελεσματικά. Θεωρεί, λοιπόν,
πως η κρίση προέρχεται από την αδυναμία τήρησης δημοσιονομικών κανονισμών, η οποία οδήγησε στον
δημοσιονομικό εκτροχιασμό των κρατών-μελών της. Δεν μπορεί όμως να δει πως το πρόβλημα βρίσκεται
στη ραγδαία ανάπτυξη ενός τραπεζικού συστήματος, που είναι πολύ μεγάλο για να διασωθεί. (Blyth, 2014,
σ. 118-119) Έτσι καμία χώρα δεν μπορεί να διασώσει μόνη της το τραπεζικό της σύστημα, εφόσον έχει
απωλέσει τη νομισματική της πολιτική. Αυτή είναι και η βασική αιτία πίσω από την προώθηση του αυστηρού
δημοσιονομικού συντονισμού και των πολιτικών λιτότητας στην Ευρώπη. (Blyth, 2014, σ. 118-119)
Πώς όμως θα μπορούσε να αποδεχτεί κάτι τέτοιο όταν το μοντέλο της Νέας Συναίνεσης πάνω στο
οποίο έχει θεμελιωθεί η ευρωπαϊκή οικονομική πολιτική δεν διαθέτει αναλυτικό πλαίσιο ούτε για το χρήμα
ούτε για τις τράπεζες; (Αργείτης και Κορατζάνης, 2011, σ. 122) Όπως δε παρατηρεί ο Arestis (2009, οπ.
αναφ. στο Αργείτης και Κορατζάνης, 2011, σ. 123) για να υπάρχει ζήτηση και οικονομική δραστηριότητα
θα πρέπει να υπάρχουν και πιστώσεις, όμως στο μοντέλο της Νέας Συναίνεσης, με δεδομένη την αποδοχή
της αποτελεσματικής λειτουργίας των αγορών, δεν προβλέπεται πουθενά η περίπτωση ύπαρξης
περιορισμών στις πιστώσεις. Πιστώσεις που θα ενισχύσουν την οικονομική δραστηριότητα και θα
χρηματοδοτήσουν την ανάπτυξη.
Κάπως έτσι η Ευρώπη έχει εγκλωβιστεί σε έναν φαύλο κύκλο , όπου οι τράπεζες της, που βρίσκονται
σε άθλια κατάσταση, δεν επιτελούν το βασικό διαμεσολαβητικό τους ρόλο, και εφόσον η ανάπτυξη δεν
μπορεί να χρηματοδοτηθεί δεν γίνονται επενδύσεις, δεν υπάρχει απασχόληση, ούτε κατανάλωση. Ως εκ
τούτων η προώθηση της λιτότητας αναδεικνύεται ως η πιο κατάλληλη λύση αλλά και βολική καθώς τα
επιμέρους εθνικά συμφέροντα των κρατών-μελών, δυστυχώς, υπερισχύουν του κοινού κοινοτικού
συμφέροντος.
Geopolitics.com.gr all rights reserved 2016
Page 46