Η Δημοσιονομική Πολιτική
Στο μοντέλο της Νέας Συναίνεσης η δημοσιονομική πολιτική χάνει την αίγλη που είχε την κεϋνσιανή
περίοδο, παίρνει ρόλο δευτερεύοντα, συμπληρωματικό και απόλυτα εναρμονισμένο ως προς τους στόχους
της νομισματικής πολιτικής. Ο αντιπληθωριστικός στόχος της νομισματικής πολιτικής δεν αφήνει
περιθώρια για την εφαρμογή ενεργητικών πολιτικών που θα αυξήσουν βραχυπρόθεσμα τη συναθροιστική
ζήτηση, θα χρησιμοποιηθούν για τη χρηματοδότηση ελλειμμάτων, την αύξηση της κατανάλωσης και την
αντίστοιχη μείωση της αποταμίευσης και μακροπρόθεσμα θα δημιουργήσουν πληθωριστικές προσδοκίες
και πιέσεις.
Η επίδραση της θεωρείται αναποτελεσματική και αποσταθεροποιητική γι αυτό η τάση είναι προς τη
μείωση του ενεργού ρόλου της κυβέρνησης στην οικονομική πολιτική, την αντικατάσταση της από
τεχνοκράτες και την πλήρη εναρμόνιση σε συγκεκριμένους κανόνες και στόχους. Η στάση αυτή μπορεί να
ερμηνευθεί με βάση τα παρακάτω.
Πρώτον, ήδη από τη δεκαετία του 1980 και μετά η επικρατούσα αντίληψη σχετικά με τη
λειτουργία των σύγχρονων καπιταλιστικών οικονομιών αναγνωρίζει την ικανότητα των αγορών
να αυτορρυθμίζονται και της οικονομίας να βρίσκει το σημείο ισορροπίας της την μακροχρόνια
περίοδο. Γι αυτούς τους λόγους, το μόνο που χρήζει την προσοχή μας είναι η συγκράτηση των
τιμών, δηλαδή ο πληθωρισμός, ο οποίος θεωρείται πως είναι παντού και πάντα ένα νομισματικό
φαινόμενο.
Δεύτερον, με την εμφάνιση του στασιμοπληθωρισμού τη δεκαετία του 1970, η άποψη περί
αντίστροφης σχέσης μεταξύ πληθωρισμού και ανεργίας έχει αποδομηθεί από νεότερες
φιλελεύθερες θεωρίες και ο στόχος της πλήρους απασχόλησης έχει εγκαταλειφθεί. Η ανεργία
θεωρείται ότι θα κυμαίνεται γύρω από φυσικό της ποσοστό στη μακροχρόνια περίοδο, το οποίο
μπορεί να μεταβληθεί μόνο με διαρθρωτικές και θεσμικές μεταρρυθμίσεις.
Τρίτον, η αποδοχή από το μοντέλο της Νέας Συναίνεσης της θεωρίας των ορθολογικών
προσδοκιών. Σύμφωνα με αυτές οι οικονομικοί δρώντες θα εξουδετερώσουν την οικονομική
πολιτική αφού σκεπτόμενοι ορθολογικά δεν θα αυξήσουν την τρέχουσα ζήτηση τους λόγω της
μελλοντικής αύξησης των φόρων (η οποία θα μειώσει το μελλοντικό εισόδημα τους) που θα
αναμένουν για την μείωση του ελλείμματος που θα προκαλέσει η επεκτατική δημοσιονομική
πολιτική. (Hemming et al. (2002), Arestis & Saywer (2004) οπ. αναφ. στο Αργείτης &
Κορατζάνης, 2011, σ. 48)
Τέταρτον, ένας ακόμη λόγος είναι το ζήτημα της χρονικής υστέρησης. Από τη στιγμή δηλαδή
που θα αποφασιστεί μία δημοσιονομική πολιτική θα περάσει αρκετό χρονικό διάστημα μέχρι την
εφαρμογή της λόγω των απαραίτητων εγκρίσεων που θα χρειαστούν.
Πέμπτον, σημαντική είναι η εισαγωγή του αποτελέσματος του παραγκωνισμού (crowding-out
effect) των ιδιωτικών επενδύσεων, ως αποτέλεσμα της αύξησης των επιτοκίων για την κάλυψη
των αυξημένων δανειακών αναγκών του δημόσιου τομέα.
Οπότε με βάση τις παραπάνω παραδοχές για τη λειτουργία της οικονομίας το μοντέλο της Νέας
Συναίνεσης διαγράφει μία ροπή προς την πλήρη ευθυγράμμιση της δημοσιονομικής πολιτικής ως προς
τους στόχους της νομισματικής πολιτικής και τη χρησιμοποίηση της μόνο όταν ικανοποιεί τους στόχους
της δεύτερης, προτάσσοντας ως αναγκαία τη δημοσιονομική πειθαρχία.
Geopolitics.com.gr all rights reserved 2016
Page 44