3. απώτερου σκοπού. Στην ουσία, πρόκειται για την μετατροπή των θρησκευτικών πιστεύω, που ήδη
έχουν εδραιωθεί στη συνείδηση του ανθρώπου, σε μία πιο ριζοσπαστική μορφή.
Οι επεξηγηματικές αρχές παρέχουν το απαραίτητο πλαίσιο που βασίζεται στο θρησκευτικό δόγμα, για
την κατανόηση της ζωής και του κόσμου. Αυτό περιλαμβάνει τα κίνητρα στις ενέργειες των
συνανθρώπων του οπαδού, καθώς και την εξήγηση των δρώμενων, τόσο στην προσωπική ζωή του, όσο
και σε ολόκληρο τον κόσμο.
Όταν οι εν λόγω αρχές εφαρμόζονται στην προσωπική ζωή του πιστού, τότε η ζωή του μπορεί να
παρουσιαστεί, ως μέρος της εξυπηρέτησης ενός μεγαλύτερου θεϊκού σχεδίου, όπως αυτό αποδίδεται από
τις προφητείες, που περιλαμβάνει την κοσμική σημαντικότητα και την αναπόφευκτη θεία βούληση.
Τούτο εξηγεί και τον υψηλό βαθμό προληπτικότητας στις μεσανατολικές κοινωνίες.
Με τις αρχές αυτές επεξηγούνται δυσνόητα και περίπλοκα βιωματικά περιστατικά των πιστών,
απλοποιείται η χαοτική φύση του κόσμου και των φαινομενικά τυχαίων και άσκοπων βιωμάτων και
ενεργειών και αποδίδεται ένα νόημα αυτών ως μέρος του Θείου Σχεδίου, στο οποίο ο πιστός νοιώθει
συμμέτοχος. Κατ’ επέκταση ο πιστός πείθεται να γίνει πειθήνιο όργανο του Ιμάμη του, αφού τα λόγια
του εκπορεύονται απευθείας από τον Προφήτη, άρα το σχέδιο του Ιμάμη είναι και μέρος του Θείου
Θελήματος.
Επίσης, οι επεξηγηματικές αρχές, εξηγούν τα άνωθεν βιωματικά στοιχεία, ως περιστατικά καταπίεσης,
αδικίας και αποτελέσματα συνομωσίας, ενάντια στους αθώους και ενάρετους, με αποτέλεσμα την
πρόκληση του κοινού αισθήματος, το θυμό και την τάση εκδίκησης. Ο μηχανισμός αυτός λειτουργεί
καλλιεργώντας και αναδεικνύοντας τα υπαρξιακά ερωτήματα των ανθρώπων, ενώ ταυτόχρονα παρέχει
τις απαντήσεις μέσα από τις κανονιστικές αρχές. Εν
κατακλείδι, καθοδηγούν τον οπαδό στην απλοϊκή
λογική του άσπρου-μαύρου, του καλού και του
κακού, των φίλων και των εχθρών, ξεχωρίζοντας
αυτούς που βρίσκονται εντός της ομάδας (umma)
και περιχαράσσοντας τα όρια, εκτός των οποίων,
βρίσκονται όλοι οι εχθροί (kafir).
Με αυτό τον τρόπο αναπτύσσεται η βάση της
συναισθηματικής ταυτότητας, όπως αυτή
διαμορφώνεται από την ομαδοποίηση και την ένταξη
σε μία κοινότητα, από την οποία απορρέουν
υποχρεώσεις για τη διατήρηση και ανάπτυξή της.
Αυτή η συναισθηματική βάση βρίσκει ιδιαίτερα
πρόσφορο έδαφος σε άτομα κοινωνικά
περιθωριοποιημένα, που βρίσκονται σε αναζήτηση
αποδοχής και προσωπική