Gazeta Ubezpieczeniowa - wydanie elektroniczne nr 19/2014 | Page 3
Gazeta Ubezpieczeniowa nr 19 (787) 13 maja 2014
www.gu.com.pl
MINĄŁ TYDZIEŃ
3
NAJWYŻSZA IZBA KONTROLI
Klienci rynku finansowego są zbyt słabo chronieni
ajwyższa Izba Kontroli zauważyła, że z wymienionego na wstępie powodu
utrzymywał się wysoki odsetek wadliwych wzorców umów oraz rosła
liczba skarg na podmioty rynku finansowego. Izba wskazała też, że
niejasny podział kompetencji pomiędzy instytucjami odpowiedzialnymi za ochronę konsumentów
zniechęcał
poszkodowanych
do dochodzenia swoich praw. Problemem było również praktycznie
niefunkcjonujące sądownictwo polubowne. Izba podkreśliła, że
UOKiK, rzecznicy konsumentów,
UKNF i Rzecznik Ubezpieczonych prowadziły działalność edukacyjną i informacyjną skierowaną
do klientów rynku finansowego
zgodnie ze swoimi uprawnieniami:
prowadziły szkolenia, organizowały seminaria, wykłady i warsztaty,
wydawały broszury informacyjne
i publikacje, zamieszczały ważne
informacje na swoich stronach internetowych i na Facebooku.
Poza tym, instytucje objęte kontrolą prawidłowo wykonywały – w ramach posiadanych kompetencji
– zadania związane z procesem legislacyjnym projektów aktów
normatywnych zapewniających
ochronę klientom podmiotów rynku finansowego.
N
Jednak system ochrony klientów
rynku finansowego nie działał skutecznie. Skala nieprawidłowości
na rynku przyczyniła się do znacznego spadku poziomu zaufania
konsumentów do instytucji publicznych działających na rzecz ochrony
ich praw. NIK przytoczyła wyniki
badań Komisji Europejskiej, według których poziom zaufania konsumentów do instytucji publicznych, mających chronić konsumentów w Polsce, należał do najniższych
w Unii Europejskiej. Z badań wynikało, że w 2012 r. Polska była
Ochrona praw klientów rynku finansowego w Polsce była w latach 2011–2013 nieskuteczna.
Działalność Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, Komisji Nadzoru Finansowego, Rzecznika
Ubezpieczonych i powiatowych rzeczników konsumentów, choć prowadzona zgodnie z prawem,
nie stwarzała klientom rynku finansowego dostatecznej ochrony – wskazała w raporcie NIK.
jednym z sześciu krajów Unii Europejskiej, które osiągnęły najniższe
notowania w tym zakresie. Zaufanie deklarowało 46% polskich respondentów, podczas gdy średnia
dla całej Unii wyniosła 59%.
NIK wskazała na następujące nieprawidłowości w badanym obszarze:
● Instytucja sądów polubownych, która z założenia umożliwić
miała szybkie i niedrogie rozstrzyganie spraw, praktycznie nie
funkcjonowała. Przedsiębiorcom
● Ponad 60% wzorców umów
stosowanych przez podmioty rynku finansowego w relacjach handlowych z konsumentami zawierało postanowienia niezgodne
z przepisami lub naruszające interesy konsumentów. Wskazuje to
na wysokie ryzyko wystąpienia
nieprawidłowości na tym rynku.
Ze względu na ograniczone możliwości organizacyjne poszczególnych instytucji, kontrolą obejmowano corocznie nie więcej niż 10%
wzorców umów występujących
konsumentów przez podmioty
rynku finansowego.
● Funkcjonalność rejestru niedozwolonych klauzul umownych
była ograniczona. Znaczna rozbudowa rejestru (na koniec I półrocza 2013 r. liczył on blisko
5300 wpisów) sprawiła, że utrudnione stało się korzystanie z niego. Do końca okresu objętego
kontrolą nie zostały wprowadzone istotne usprawnienia w tym
zakresie.
NIK przytoczyła wyniki badań Komisji Europejskiej,
według których poziom zaufania konsumentów do instytucji publicznych,
mających chronić konsumentów w Polsce,
należał do najniższych w Unii Europejskiej.
pozostawiono prawo odstąpienia
od tego typu postępowania i regularnie z tego prawa korzystali.
W ten sposób unikali postępowań
przed sądem polubownym, zmuszając konsumentów do długotrwałej i kosztownej procedury dochodzenia roszczeń przed sądem
powszechnym. W kontrolowanym
okresie do sądów polubownych
przy KNF i Rzeczniku Ubezpieczonych wpłynęło 366 wniosków
o rozstrzygnięcie sporu, a zgodę
na postępowanie wyraziło zaledwie 17 przedsiębiorców. Na problem ten NIK zwracała uwagę już
wcześniej, po kontroli w 2010 r.
Pomimo ujęcia tego zadan