FRITS Magazine 40 september 2015 maart 2015 | Page 32

REPORTAGE KORENVELD Nederland deelnemen aan een discussie over de echtheid van een ‘Van Gogh’ is net zoiets als je hoofd steken in een wespennest. De vele ‘deskundigen’ kunnen lelijk steken, en doen dat ook bij de geringst voelbare aantasting van hun autoriteit of competentie. „Niemand wordt door het VGM serieus genomen”, reageert Sophie, terwijl wij bij haar thuis genieten van een copieuze Brabantse lunch. „Je krijgt eerst een lullig briefje als afwijzing. Het VGM heeft een monopoliepositie. Waarom worden bij de onderzoeken niet meer onafhankelijke experts geraadpleegd, buiten het museum om? De echte strijd gaat hier om wie als gezaghebbende kenner van zijn werk te boek mag staan. Het vooruitzicht van financiële winst of dreigend verlies, of om bescherming van de persoonlijke eer.” Later mailt ze: ‘Vanmiddag hebben Klaas en ik het dossier doorgespit en de uitslagen nagelezen van het SKRA en het ICN. Het is nogmaals overduidelijk geworden dat wij niet lijden aan verstandsverbijstering, maar dat echt alles zwart op wit staat; het kan niet anders of het gaat om echte Van Goghs’. De Elzinga’s en Nagelkerke wijzen ook op de provenance van de vier schilderijen. Dit is de chronologie of historie van eigendom of bezit dat de herkomst verklaart. De Eindhovense goudsmid, fotograaf en collectioneur van 032 kunst Antoon Hermans geldt als een zeer verdienstelijk amateurschilder, en introduceert de kunstenaar in de lokale scene. Jan Baijens, die een verfwinkel heeft in de Rechtestraat, neemt Vincent mee naar Anton Kerssemakers. Door alle contacten ontstaat een schildersclubje, en Baijens wordt vaste leverancier van Vincents materialen. ‘Toon Kers’ wordt een vriend en een leerling van Vincent van Gogh. uit Nuenen vertrekt, laat hij zijn spullen en schilderijen achter bij Kerssemakers, want wie weet keert hij nog eens ooit terug. Na diens dood koopt Frans Keunen Antons woonhuis met leerlooierij. In 1930 verwerft Frans alle bezit als vereffening van de schulden die Antons zoon Walter heeft gemaakt, inclusief aanwezige doeken en schildersmaterialen, toegeschreven aan Van Gogh en Anton Kerssemakers. Er wordt niet veel praat over gemaakt omdat Helene Kröller MülIn Nederland deelnemen aan een ler stad en land afstroopt op zoek naar Van Gogh’s discussie over de echtheid van een voor haar eigen museum. Volgens Nagelkerke heeft ‘Van Gogh’ is net zoiets als je hoofd Vincent ‘soms dagen en weken’ bij Kerssemakers steken in een wespennest. thuis gewerkt, en schonk hij zijn schildervriend Samen bezoeken ze musea, praten ze over diverse werken. Van Gogh liet ‘De aardapkunst en trekken ze de natuur in om te schilpeleters’ enige tijd bij Toon Kers thuis staan. deren. Kerssemakers wist eigenlijk niet zo „En zo kan ik nog wel een en ander bedenken goed wat hij met de extravagante kunstenaar waardoor de provenance nog waarschijnlijker aan moest, zo blijkt uit zijn herinneringen zal zijn”, betoogt Nagelkerke. Uiteindelijk aan de tijd samen met Vincent in en rond is Van Gogh