COLUMN
JAN D. SWART
Ik weet m’n
geboortedatum niet
Onbedaarlijk gelachen heb ik, bij het bestuderen van een DigiD. Dat is je
toegang tot de staatsruif. Er zat een hulpmodus aan vast, een wegwijzer voor
Teletubbies, die de tijdmachine niet helemaal hebben kunnen bijbenen. Bij veel
gestelde vragen stond: ‘Ik weet mijn geboortedatum niet. Wat moet ik invullen?’
Antwoord: ‘Vul dan 00 in.’
Jan D. Swart is oud-journalist
Laat ‘t gerust even op u inwerken. Ik heb het zes keer terug gelezen, maar het
staat er echt. Zes keer heb ik me moeten verschonen. Nooit geweten dat de
Rijksoverheid zoveel gevoel voor humor had en wat een comfortabele
geruststelling. Want ik logde in op: steunkaart. Met mijn iPhone natuurlijk gelijk
een fotootje gemaakt en doorgeappt aan de lachpenoze in mijn kroeg, allemaal
babyboomers die, ingekleurd aan een bejaardenbar, à la minute zijn op te
naaien.
Ik was gaan googelen naar aanleiding van die rouwadvertentie van het Centraal
Bureau voor de Statistiek, waaruit bleek dat de wijk Feijenoord een lokaal
record op de kop had getikt. Met terugwerkende kracht was daar in 2014 het
grootst aantal bijstandsuitkeringen uitbetaald: 7.810. Delfshaven had zilver:
6.920. En Charlois bescheiden brons: 5.300. Totaal in Nederland waren het er
433.000.
Ooit was Henk Kranendonk, als leukste Rotterdammer, de eerste. Hij liet zijn
steunkaart overvliegen naar Malaga. Over hem ben ik een boek aan het
schrijven. Het is maar dat u het vast weet. Was het balorigheid van de
cijferyuppen? Een middagje geen reet te doen? Normaal tonen zij alleen
stadscijfers. Nu streefden zij goed geordend naar een goed in kaart gebracht
Nederland met een microscopische wijktoegift. Ze maakten er een
stigmatiserende voetbalranglijst van. Tot groot ongenoegen van die toch al zo
nerveuze PvdA in Rotterdam.
Nooit eerder uitgevlooid, zocht ik nieuwsgierig wanneer je bijstand kon
aanvragen; hoe, wie en wie niet? Ik deed er twee dagen over. Er kwam een partij
wiskunde op me af. Nu begrijp ik ook waarom ze het zo eenvoudig hebben
gemaakt. Je zou anders nooit aan zo’n aanvraag beginnen en dan valt zo’n heel
systeem toch mooi in duigen. De meest aanlokkelijk gevonden aanbieding was
dat ik (64+) niet meer hoefde te solliciteren. Lief. Nu nooit meer zeggen dat wij,
die ons scheel hebben betaald, vergeten zijn.
Verder was de info tot de basis herleid kraakhelder. Zodra je achttien bent en
zonder werk kan je bij een weldadige beat kinderlijk eenvoudig zonder
postzegel een verzoek tot uitkering het net opslingeren. Even een DigD’tje
aanmaken en binnen 48 uur garandeert het UWV je antwoord. Het kan ook
vanuit het buitenland. Me dunkt dat dit geen energie uit je lichaam zuigt. Zelfs
zonder te weten op welke dag, maand of jaar je geboren bent, krijg je
behulpzaam een kontje. Twee keer “00” bij dag, maand en jaar is voldoende.
‘Makkelijker kunnen we het niet maken’, geldt ook hier. Maar dat durven ze nog
niet te afficheren.
Niet schrikken. Zonder een burgerservicenummer krijg je die DigiD niet
verstuurd. En ik mag toch hopen, terwijl ik dat niet eens zeker weet, dat hieruit
mijn 64+ valt af te leiden?
5