118
KUNSTMINNAAR HAN NEFKENS
IS SPIRITUELE IMPULS VOOR
MODE AVANT-GARDE
Bevlogen
mecenas brengt
modejungle naar
Boijmans
RUBRIEK VAN
JAN DONIA
Museum Boijmans Van Beuningen presenteert "The Future
of Fashion is Now" als een bijzonder evenement. Terecht.
De arrogante titel van de tentoonstelling is de conclusie
van een breed onderzoek in het mondiale territorium van
de mode. Meer dan vijftig voornamelijk jonge(re)
ontwerpers van overal tonen in het museum hun werk, dat
vaak grensoverschrijdend is. Voor wie het wil zien, gaat het
niet alleen over mode als etiket van kleding, maar ook over
kunst - in een aantal gevallen vooral over kunst - over
maatschappij, over de hele potpourri van het dagelijks
leven. Curator José Teunissen omschrijft het als "verlangens
naar een toekomstige samenleving."
José Teunissen en Han Nefkens zijn de verkeersagenten bij dit grote
project, dat niet een eenduidige richting op gaat, maar alle kanten
op kan. Tijdens het schrijven van dit stuk heb ik de expositie nog niet
gezien, die begint op 11 oktober (tot 18 januari 2015), maar aan de
hand van de catalogus-in-voorbereiding vermoed en hoop ik dat
(een beetje) chaos een intrigerende metgezel zal zijn voor de
bezoeker. Mode is een jungle waarin alles gebeurt wat God al dan
niet verboden heeft: truttigheid, kleinburgerdom, maar ook
exorbitante creativiteit. Mode is ook Wibra; en de wereld van Wibra
smult weer van de ademloze bewondering van RTL Boulevard voor
prinses Mabel in een jurk van Victor&Rolf. In The Future of Fashion is
Now legt Adele Varcoe (1980, Melbourne) de psychologie van de
mode letterlijk bloot. Zij treedt naakt op in de performance
Imagining Chanel, waarin zij de merkidentiteit van Chanel becommentarieert. Het lichaam is het begin van de chaos, waarin wij elkaar
als aangeklede paspoppen naar het leven staan. Dat ik hoge
verwachtingen heb van de tentoonstelling heeft te maken met het
feit dat Han Nefkens, samen met José Teunissen, de founding father
is. Nefkens is verzamelaar van beeldende kunst en treedt regelmatig
op als mecenas. Hij houdt niet alleen van kunst, hij stimuleert ook.
V.L.N.R.: VIKTOR&ROLF, LOOK 20 ZEN GARDEN COLLECTION, HERFST/
WINTER 2013, SJAREL EX, HAN NEFKENS, JOSÉ TEUNISSEN
FOTOGRAFIE: FRED ERNST
De afgelopen jaren heeft hij zeker drie miljoen euro ten behoeve van
Boijmans gespendeerd. Hij heeft sympathie voor het museum en
vooral voor directeur Sjarel Ex, die hij hoog heeft zitten. Tot tien jaar
geleden was hij nauwelijks geïnteresseerd in mode. Dat veranderde
toen hij in juli 2004 in de hal van een congrescentrum in Bangkok
geconfronteerd werd met een bijzondere presentatie van couture.
CONDOOMJURKEN
In zijn boeiende inleiding van de catalogus kijkt hij op die ervaring
terug. ‘Pas wanneer ik dichterbij kom, zie ik dat de outfits gemaakt
zijn van geverfde condooms. Ondanks het ernstige onderwerp van
het congres - aidspreventie - komen ze vrolijk, ja zelfs uitbundig en
aantrekkelijk over. Ik ben kunstverzamelaar en heb me nooit bezig
gehouden met mode, maar deze jurken spreken me aan. Omdat ze
zo anders zijn dan alles wat ik ooit heb gezien. Ik koop er zeven en
samen met de maakster, de Braziliaanse kunstenares Adriana
Bertini, pak ik ze in dozen en stuur ze ter plekke naar het Centraal
Museum in Utrecht, één van de Europese musea waaraan ik de door
mij gekochte kunstwerken in bruikleen geef.’
In het Centraal Museum ontmoet hij José Teunissen, met wie een
inspirerende samenwerking ontstaat. De condoomjurken, een
maatschappelijk statement van de eerste orde (!), vormen het begin
van zijn intensieve betrokkenheid bij de avant-garde van de
modewereld. Het resulteert in aankopen van werk van grote
sterren als Victor&Rolf en Hussein Chalayan, maar ook van jonge,
nauwelijks bekende ontwerpers in niet-westerse landen, want mode
is net als beeldende kunst al lang niet meer het eigendom van