ed
» Ekonomik Panorama
MALİYE ESKİ MÜSTEŞARI HASAN BASRİ AKTAN:
“ÖZEL SEKTÖRÜN ŞEVKİNİ
ARTIRMALIYIZ”
M
aliye Bakanlığı eski Müsteşarı
Hasan Basri Aktan, Türkiye’nin
ekonomik panoramasını çıkardı.
Limanlarla bağlantılı olarak, organize sanayi
bölgelerinin teşviklerle desteklenmesi ve
özel sektörün şevkinin artırılması gerektiğini
belirten Aktan’ın analizi şöyle:
GENEL EKONOMİK DURUM
(2015 - 2016)
Dünya:
Türkiye, 17. büyük ekonomi ve G-20 üyesi
olarak ve 350 – 400 milyar dolar dış ticaret
hacmi ile dünya ekonomisine entegre olmuş
durumdadır. Dünyadaki genel ekonomik durum ve bu alandaki gelişmeler Türkiye ekonomisini de etkilemektedir.
2008 yılı son çeyreğinde ABD’den başlayarak dünyaya yayılan finans krizinin tahribatı
henüz atlatılmış ve giderilmiş değil. ABD’de
düşük büyüme, AB ülkelerinde ve Japonya’da
çok zayıf büyüme hatta durgunluk, Rusya’da
petrol fiyatlarının düşmesiyle birlikte daha
da kötüleşen ekonomik durum, Çin’de ise
yüzde 6’lara gerileyen büyüme, küresel ölçekte yavaşlayan bir ekonomik tabloyla karşı karşıya olduğumuzu gösteriyor.
Türkiye:
• Böyle bir ortamda (kalitesi düşük de olsa,
yani büyüme ihracattan ve yatırım harcamalarından değil de tüketimden kaynaklansa da) Türkiye’nin yüzde 4 büyümesi anlamlı ve önemlidir.
• İhracatın birkaç yıldan beri alınan tedbirlerle ülke ve ürün bazında çeşitlenmesi, son krizlere ve sıcak gelişmelere rağmen
önemli bir düşüş göstermemesini sağladı.
• Merkezi Yönetim Bütçesinde mali disiplin kararlılıkla sürdürülmekte, bütçe açığının GSYH’ya oranı yüzde 1,3 düzeyinde
olumlu bir seyir izlemektedir.
64 | ekonomik denge |
• Etkin borçlanma politikası ile kamu borç
yapısı iyileşmiş ve vade uzamıştır. Ayrıca,
GSYH / kamu borcu oranı yüzde 33’lere
gerilemiş ve sürdürülebilir hale gelmiştir.
• İşsizlik sorunu devam etmekte ise de
2009 – 2015 döneminde, son 7 yılda 6 milyon istihdam sağlandı.
• Son dönemde sosyal yardım ve ödemelerin katkısıyla gelir dağılımı nispeten iyileşti. Kapsamlı sosyal harcama büyüklüğü 46 milyar TL’ye ulaştı.
• Keza tarıma destek her şey dahil 17 milyar liraya ulaşmıştır.
• Büyümedeki yavaşlama, ithalatı da yavaşlattı ve petrol fiyatlarındaki düşüşe
paralel olarak enerji ithalatından sağlanan
döviz tasarrufu ile “cari açık” nispeten azaldı.
• Tasarruf oranının düşüklüğü nedeniyle iç
kaynak, istihdam için gerekli yatırımları finanse edecek düzeyde değil. Dolayısıyla
daha fazla doğrudan yabancı sermayeye ve
dış kaynağa ihtiyaç var.
• FED’in faiz artışı beklentisi, sıcak para girişini nispeten azalttı. 2015 yılında (bir yıl
içinde) sıcak para 130 milyar dolardan 92
milyar dolara indi. Yani 38 milyar dolar
yurt dışına çıktı.
• Terörden ve Suriye sınırımızdaki sıcak durumdan kaynaklanan gelişmeler ve gerilimler, Türk vatandaşlarını kısmen Türk Lirası’ndan çıkmaya yöneltti. 2015 Ocak
ayında döviz mevduatının toplam mevduat
içindeki payı yüzde 37 iken, bu oran
2016 Ocak sonunda yüzde 44’e çıktı. (Bu
son 10 yılın en yüksek oranı)
• 2015 yılında Türk Lirası yüzde 20 oranında
değer kaybetti. Bunda ekonomik zayıflamanın ve para politikası üzerindeki baskıların etkisi var. FED’in bu yıl faiz sıkılaştırması ve enflasyonun artmaya devam
etme ihtimali TCMB’nin işini biraz zorlaştırabilir.
SORUNLAR, AVANTAJLAR, ÇÖZÜM
Avantajlar:
• Siyasi ve ekonomik istikrarın yeniden
tesisine ilişkin beklentiler,