De vakgebieden Anatomie en Embryologie September 2014 | Page 8

(zgn. ‘vreemden’) of van gestorvenen uit een van
de gasthuizen. Er gaan echter ook verhalen van
diefstal van lijken van het schavot of uit graven
vanwege een tekort aan lichamen.
Anatomische lessen vonden plaats bij de
professor thuis, in kerken, ziekenhuizen of in
de open lucht. Later werden er tijdelijke en
uiteindelijk permanente ‘anatomische theaters’
gebouwd, waar de ontledingen onder meer
gecontroleerde condities konden plaatsvinden.
De eerste hoogleraar van de in 1575 opgerichte

Het Theatrum
Anatomicum
is de voorloper
van de snijzaal
van de moderne
anatomieafdelingen

Leidse academie, Pieter Pauw (1536 - 1599),
zorgde in 1597 voor de oprichting van het eerste
‘Theatrum Anatomicum’ in Nederland. Zijn lessen
aan de chirurgijns waren in het Nederlands in
plaats van het gebruikelijke Latijn. De openbare
anatomische les voor chirurgijns van dokter
Nicolaes Tulp uit Amsterdam stond model voor
de anatomische les van Rembrandt (1632). Vanaf
1738 werden ook in Maastricht anatomische
lessen gehouden door professor Adrien Pelerin
(1698-1771).

Andreas Wijtinck uit Wesel,
beter bekend als Andreas
Vesalius, is voor velen
het grote voorbeeld van
de moderne anatoom. Hij
publiceerde in 1543 een
anatomisch handboek, getiteld
‘De humani corporis fabrica’,
bestaande uit 663 foliopagina’s,
voorzien van fraaie,

Ook in de toekomst zal de anatomie de basis

gedetailleerde tekeningen van

blijven vormen voor de studie van het levende

Italiaanse kunstenaars, onder

lichaam in alle opleidingen die zich bezig houden

wie de in Duitsland geboren Jan

met de menselijke gezondheid. De dissectie moet

van Calcar (Giovanni da Calcar,

centraal blijven staan in het anatomie onderwijs,
niet alleen omdat zij een ideaal voorbeeld is
voor zelfgestuurd leren in een groep. Moderne
educatieve technieken helpen verbanden te
leggen tussen de basisvakken zoals de anatomie
en de klinische toepassingen. Zo worden in
Maastricht steeds meer artsen betrokken bij het
masteronderwijs en worden ook in de bachelor
al vroeg klinische vraagstellingen in de anatomie
practica besproken.
8

ca. 1499 -1546).