Predstave se nižu jedna za drugom imajući često
samo jedno izvođenje ili najviše dve-tri reprize.
Naročito su zastupljeni komadi sa nacionalnom tematikom, kao Miloš Obilić boj na Kosovu, Hajduk
Veljko, ali nije zanemarivan ni klasični repertoar u
kome su izvođeni Sofokle, Šekspir, Kalderon, Gete,
Šiler, Molijer i drugi. Možda je gluma bila patetična, romantičarska, možda je tekst, zbog prevelikog
broja predstava, savladavan znatnim oslanjanjem
na suflera, ali niko nije mogao da porekne stopostotnu posvećenost glumaca koji su, igrajući u ne baš
adekvatnim uslovima, u sopstvenim kostimima, jer
drugih nije bilo, izgarali na sceni, najbolje što su
znali i umeli.
Gledalište postaje malo za sve zainteresovane, a bina
tesna za sve koji izlaze na nju. Kvalitet predstava zahteva pomoćne prostorije, radionice, garderobe, slikarnicu, salu za dekor… Zato se već 1870. pristupa rekonstrukciji. Bina se produžuje, neophodne prostorije
dograđuju, ali prava čalrolija odigrava se u dvorani.
Ograde loža ponose se otmenim medaljonima sa grbovima svih srpskih zemalja, kao i portretima istaknutih srpskih vladara i književnika. Bogato pozlaćeni
gipsani ukrasi, poput čudnovatih sjajnih cvetova nežno rasutih božanskom rukom, niču svuda, po gledalištu, tavanici, stubovima, parapetima loža. Prefinjena ruka bečkog dvorskog slikara Kauckog oslikava
baš sve na čemu se moglo slikati, uključujući tu i pozorišnu zavesu. Medaljon sa likom kneza Mihaila istaknut je ponosno iznad portala pozornice. Mehanizam sedišta, kao i scenska tehnika, uvezeni su iz Beča.
Večiti nedostatak finansija, iziskuje nove rekonstrukcije, nažalost neizvodljive bez adekvatnih finansija. Ovom vrzinom kolu, pridružuju se i istorijske okolnosti u kojima se zemlja nalazi. Početak radova 1911. ometa početak Balkanskog, a završetak,
72 | bulevarumetnosti.rs
početak Prvog svetskog rata. Kiša bombi, imuna na
svaku lepotu, slepa za svaku umetnost, obrušava se
bez milosti, odvaljujući delove zidova, brutalno
sakateći nežnu fasadu, modelujući garavu izranjavljenu skulpturu, potpisanu besmislom. Ipak, rekonstrukcija otpočinje 1919. Spoljaljašnja arhitektura predstavlja mešavinu secesije i baroka, izgubivši jedinstvo stila i sklad originalane zamisli
prthodnog arhitekte. Umanjenu, ili možda samo
drugačiju lepotu spoljašnjosti, uveliko nadilazi lepota unutrašnjosti zgrade. Beg „Talije na četvoropregu“, zaustavljen je nežnom ruskom dušom Stepna Kolesnikova, i zajedno sa „Bahanalom“, pažljivim
pokretima slikarske četkice, položen na tavanicu