B Connect Issue 12 B-Connect-12

กล่าวได้ว า ่ ณ ปัจจุบ น ั FAMZ เป็นผู เ ้ ชี ย ่ วชาญทางด้านธุรกิจครอบครัว เพราะเราก็ท ำ � เฉพาะด้านนี ม ้ าอย่างต่อเนื อ ่ ง แค่เรื อ ่ งธุรกิจครอบครัวเราก็ม อะไรให้ค น ้ หาและพัฒนาทางออก (โซลูช น ั่ ) ให้ก บ ั ธุรกิจครอบครัวมากมาย อยู แ ่ ล้ว เนื อ ่ งจากกลุ ม ่ ธุรกิจครอบครัวในประเทศไทยเรามีอยู ม ่ ากและ เนื อ ่ งจากความหลากหลายของธรรมชาติในแต่ละครอบครัว ท�ำให้ต อ ้ งการ โซลูช น ั่ เป็นของตนเองแตกต่างกันไปด้วย ฉะนั น ้ งานของเราที ท ่ ำ � อย่าง ต่อเนื อ ่ งนั น ้ จึงค่อนข้างมีความซับซ้อน ละเอียดอ่อนมีประสบการณ์จากการ คลุกวงในอะไรที น ่ า ่ สนใจและพึงต้องระมัดระวังหรือไม การเข้าไปคลุกคลีก บ ั ธุรกิจครอบครัวต่างๆ นั น ้ เราต้องวางบทบาท ของเราอย่างสมดุลให้ได้ เพราะนี ค ่ อ ื ความไว้วางใจที แ ่ ต่ละธุรกิจครอบครัว ให้ความไว้วางใจกับเรา ดังนั น ้ นอกจากเราจะต้องมีองค์ความรู อ ้ ยู ใ ่ นตัว แล้ว เราต้องท�ำความเข้าใจกับวิธ ก ี ารบริหารธุรกิจและวิธ ก ี ารบริหารธุรกิจ ครอบครัวแล้ว ที ส ่ ำ � คัญ ต้องมีประสบการณ์ด ว ้ ย ด้วยว่า ภายในธุรกิจครอบครัวมักจะเป็นหลายๆ ตัวแปรที ม ่ ค ี วาม ซับซ้อน หรือเป็นปัญหาที เ ่ กิดจากหลายมูลเหตุ เช่น บางกรณีก เ ็ กิดจาก การบริหารงาน ขณะที บ ่ างกรณีอาจเกิดจากความสัมพันธ์ส ว ่ นบุคคล หรือความขัดแย้งส่วนบุคคลและรวมๆ กันจนกลายเป็นปัญหาของธุรกิจ ครอบครัว ซึ ง ่ คนที จ ่ ะเข้าใจปัญหาตรงนี ไ ้ ด้ ส่วนหนึ ง ่ ต้องมีประสบการณ และเคยท�ำงานเป็นที ป ่ รึกษามาก่อน หรือเคยเข้าไปช่วยธุรกิจเหล่านี ท ้ ำ � แผนงานต่างๆ หรือเคยเข้าไปช่วยแก้ป ญ หาความขัดแย้งอยู ใ ่ นระดับท พอสมควรจึงจะมองสถานการณ์ออก การท�ำงานในลักษณะนี ห ้ ากเสนอทางออกหรือทางแก้ไขปัญหาที ไ ่ ม ถูกต้องก็อาจจะน�ำไปสู ค ่ วามรุนแรงของปัญหาที อ ่ าจจะมีมากกว่าเดิมอีก เพราะนอกจากปัญหาเดิมจะแก้ไขไม่ได้แล้วก็ย ง ั จะน�ำไปสู ป ่ ญ ั หาใหม่อ ก ี ด้วย ที ส ่ ำ � คัญ แต่ละครอบครัวต่างก็ม ล ี ก ั ษณะธรรมชาติท ไ ่ ี ม่เหมือนกันเลย ดังนั น ้ การสั ง ่ สมประสบการณ์มากๆ จึงจะท�ำให้เราสามารถอ่านกรณีศ ก ึ ษา ใหม่ๆ ออก เหมือนกับหมอที ต ่ รวจคนไข้มามากๆ พอเห็นอาการของ คนไข้ก พ ็ อจะวิน จ ิ ฉัยโรคหรือสาเหตุของโรคได้ว า ่ มาจากสาเหตุอะไรจาก ประสบการณ์การเป็ นที ป ่ รึกษา อะไรคือปัญหาของธุรกิจครอบครัวที ต ่ อ ้ ง จัดการอย่างเร่งด่วน เพื อ ่ มิให้ป ญ ั หาลุกลาม ปัญหาส�ำคัญเร่งด่วน คือ ปัญหาที เ ่ จ้าของธุรกิจครอบครัวที เ ่ ป็น สมาชิกของครอบครัวด้วยไม่เห็นเป้าหมายในอนาคตร่วมกันทั ง ้ ของธุรกิจ และของครอบครัวที เ ่ ป็นภาพเดียวกัน เรียกได้ว า ่ ต่างฝ่ายต่างมองภาพ ในอนาคต หรือเป้าหมายธุรกิจ หรือเป้าหมายครอบครัวของตนเอง หรือ แม้แต่เป้าหมายชีว ต ิ ไปคนละทาง หรืออาจไม่ม เ ี ป้าหมายร่วมไปกับพี น ่ อ ้ ง คนอื น ่ ๆ ด้วยซ� ำ ้ สาเหตุที่เกิดการมองภาพหรือเป้าหมายคนละทิศทางนั้นมาจาก การที ไ ่ ม่ได้ถ ก ู ฝีกหรืออบรมบ่มเพาะให้สมาชิกครอบครัวต้องคิดร่วมกับ ครอบครัวหรือญาติ ดังนั น ้ จึงเกิดผลลัพธ์ของการมองภาพหรือทิศทาง อย่างช่วยไม่ได้และโทษคนๆ นั น ้ ไม่ได้ด ว ้ ยและคนๆ นั น ้ ก็จะมีเป้าหมาย 70 B-CONNECT MAGAZINE เฉพาะของตนเอง อีกทั ง ้ ไม่ได้ม จ ี ต ิ ส�ำนึกที จ ่ ะต้องระลึกว่า ตนควรจะต้อง น�ำพาธุรกิจครอบครัวไปด้วยกัน หรือต้องรักษาความสัมพันธ์ ต้องดูแลซึ ง ่ กันและกัน ฯลฯ เมื อ ่ คนมีเป้าหมายไม่เหมือนกัน หรือไม่ม เ ี ป้าหมายเดียวกัน ต่างคน ก็ต า ่ งมีว ธ ิ ก ี ารหรือเส้นทางของตนเอง แล้วเมื อ ่ ต้องมาอยู ใ ่ นครอบครัว เดียวกันหรือมาบริหารกิจการด้วยกัน บางทีก จ ็ ะมีความขัดแย้งเกิดขึ น ้ ได้ นี จ ่ ง ึ เป็นมูลเหตุท ธ ี่ ร ุ กิจครอบครัวต้องช่วยกันหล่อหลอมและสร้างให เกิดขึ น ้ มา มิฉะนั น ้ ก็อาจจะน�ำพาไปสู ป ่ ญ หาอะไรบางอย่างที ไ ่ ม่อาจคาด คิดได้ในภายหลัง Q ปัญหาความสัมพันธ์ภายในธุรกิจครอบครัวถือว่าเป็น ปัญหาวิกฤตด้วยหรือไม ต้องบอกว่า กว่า 80% ของปัญหาความขัดแย้งจากครอบครัว หรือธุรกิจมักจะเป็น “จุดเริ่มต้นของจุดจบตระกูล”โดยเฉพาะธุรกิจ ครอบครัวที เ ่ คยมีป ญ หาความขัดแย้งและความตึงเครียดระหว่างสมาชิก ภายในครอบครัว แน่นอนว่าสถานการณ์เหล่านี ย ้ อ ่ มจะท�ำให้จ ด ุ เริ ม ่ ต้น ของความกดดันเหล่านี ล ้ ากยาวไปสู จ ่ จ ุ บของสถานการณ์ได้ ด้วยว่า ธุรกิจ ครอบครัวนั น ้ มีความสมดุลของสองฟากที ต ่ อ ้ งรักษานั น ่ คือความต้องการ ของ “ธุรกิจ” กับ “ครอบครัว” ซึ ง ่ ถือเป็นความท้าทายที ธ ่ ร ุ กิจครอบครัว ต้องเผชิญอย่างหลีกเลี ย ่ งไม่พ น ้ การจะรักษาสมดุลระหว่าง “ธุรกิจ” กับ “ครอบครัว” ให้ได้น น ั้ สมาชิกครอบครัวจะต้องเข้าใจบทบาทหน้าที ข ่ องตัวเองเสียก่อน ซึ ง ่ หาก จะกล่าวให้เห็นภาพ ผมก็ต อ ้ งขออ้างอิงจากทฤษฎี The Three Circle Model of Family Business ซึ ง ่ เป็นวงกลมสามวงทับซ้อนกันที อ ่ ธิบาย ถึงบทบาทการบริหารงาน การบริหารธุรกิจและการบริหารครอบครัว โดยมีความสัมพันธ์ก บ ั ประเด็น "ครอบครัว - ความเป็นเจ้าของ - ธุรกิจ" และเกี่ยวข้องกับคนกลุ่มต่างๆ คือ 1) สมาชิกในครอบครัว ซึ่งมีทั้ง สมาชิกครอบครัวที เ ่ ป็นเจ้าของ สมาชิกครอบครัวที ท ่ ำ � งานในธุรกิจด้วย กับ สมาชิกครอบครัวที ท ่ ำ � งานในธุรกิจแต่ไม่ได้เป็นเจ้าของ 2) คนที ไ ่ ม่ใช สมาชิกในครอบครัว 3) สมาชิกครอบครัวที ท ่ ำ � งานในธุรกิจแต่ไม่ได้เป็น เจ้าของ ซึ ง ่ สองกลุ ม ่ หลังต้องท�ำงานร่วมกันกับกลุ ม ่ แรก ดังนั้น ผู้ที่เป็นเจ้าของหรือสมาชิกที่มีส่วนเกี่ยวข้องจึงต้อง เข้าใจบทบาทหน้าที่ทั้งสามวงนี้ให้ดีก่อน เพราะบางบทบาทหน้าท มีส่วนทับซ้อนกัน นั่นคือ บางคนเป็นสมาชิกครอบครัวและเป็น ทั้งเจ้าของ บางคนเป็นสมาชิกครอบครัวเป็นเจ้าของและเป็นทั้ง ผู้บริหารด้วย จากทฤษฎีนี้หากเราเข้าใจว่า เราอยู่ตรงพื้นที่ไหน ของวงกลมแล้วพื้นที่นั้นควรได้รับอะไร มีบทบาทหน้าที่อย่างไร จะท�ำให้การอยู่ร่วมกันของสมาชิกครอบครัวและการบริหารงาน ราบรื น ่ ไปด้วยดี แต่ถ า ้ สมาชิกเกิดสับสนในบทบาทหน้าที ป ่ ญ หาก็จะวน ซ� ำ ้ มีป ญ ั หาอยู ต ่ ลอดเวลา

B Connect Issue 12 B-Connect-12 | Page 72