Johan van den Berg
A
lhoewel die benaming “Multi-risiko
versekering” aandui dat meer as
een gevaar gedek word, is by verre
die meeste Multi-risiko versekeringseise in Suid-Afrika as gevolg van droogte.
Multi-risiko versekering is presies wat dit sê,
naamlik dat dit ‘n omvattende dekking verskaf
mits goeie boerdery praktyke toegepas word.
Die individuele kliënt word teen sy eie
geskiedkundige opbrengs gemeet en die
verskil tussen die waarborgopbrengs en die
gestroopte opbrengs word as ‘n eis uitbetaal.
genoeg geld moet geallokeer word om seker
te maak eise kan uitbetaal word in hierdie
“katastrofiese” jare. Droogte kom oor groot
gebiede voor met gevolglike baie groot eisbedrae en nie kol-kol soos met die voorkoms
van byvoorbeeld hael nie. Die koste om hierdie kapitaal beskikbaar te hou is hoog want
dit kan nie vir iets anders gebruik word nie.
Daar moet maklik ten minste ses keer meer
kapitaal gereserveer word as wat die premie
inkomste is. In die geval van haelversekering is
dit ‘n fraksie hiervan.
Wat is die stand van Multi-risiko
oesversekering in Suid-Afrika?
Met drie uit die laaste vier jaar met groot
Multi-risiko eise as gevolg van droogteskade,
het dit selfs die langtermynresultate van Multi
-risiko versekering baie geërodeer. Dit het tot
gevolg gehad dat daar beperkings op hierdie
tipe van versekering ingestel is in die afgelope
seisoene. So byvoorbeeld het bestaande
kliënte voorkeur gekry om weer te verseker
indien die risiko aanvaarbaar is. Dit is dus
belangrik dat daar ‘n langtermyn versekeringsgeskiedenis opgebou moet word tussen
die versekerde en die versekeraar. Dit stel die
versekeraar in staat om na individuele tariewe
vir kliënte te kyk en laer tariewe te gee vir
boere wat goeie risikobestuur doen. Indien
daar net in swak jare verseker word, sal die
tariewe net aanhou styg.
Daar word beraam dat ongeveer 20% van die
totale somergraanoppervlakte in Suid-Afrika
dekking geniet onder Multi-risiko oesversekering. Dit speel ‘n belangrike rol as sekuriteit vir
produsente wat van insetfinansiering gebruik
maak. Multi-risiko oesversekering het nog
altyd ‘n belangrike rol gespeel om te verseker
dat produsente volhoubaar kan boer, veral in
die laaste paar droogte jare.
Multi-risiko oesversekering moet in ‘n langer
tydskonteks gesien word as enkele jare. Die
geskiedenis het gewys dat produksietoestande en reënval dikwels groepeer in reekse
van natter of droër jare. Neem byvoorbeeld
die droogtes van 1964 tot 1967, vanaf 1982
tot 1987, weer vanaf 1991 tot 1996 en dan
ook die droër jare vanaf 2001 tot 2007 (Sien
Figuur 1 as voorbeeld vir die Noordwes
provinsie). Korttermynresultate is dikwels baie
“skeef” as gevolg van hierdie agtereenvolgende droë of nat jare. Die probleem is egter dat
die jare waarin daar wel eise voorgekom het,
dit groot bedrae beloop het. Uit ‘n versekeraar se oogpunt is dit ook problematies want
Koste van Multi-risiko oesversekering
Daar is geen versekeringsproduk wat die
uitgebreide dekking gee wat Multi-risiko
versekering gee nie. Dit is een van die redes
waarom dit relatief duur is. Alhoewel dit
vanaf ‘n versekeringsmaatskappy se kant
arbeidsintensief is, is die koste om dit te
bestuur relatief min teenoor die versekeringskoste om die risiko’s te dek. Daar moet egter