Agri Kultuur September / September 2016 | Page 33

lei ,” sê dr . Wim . Dit kan slegs gedoen word met akkurate , verfynde inligting .
Die boer moet weet wat hy wil produseer en sy besigheid van binne en buite verstaan . Dit is ook belangrik om goeie verhoudings in die waardekettingnetwerk op te bou – van die plaas regdeur tot by die verbruiker .
Wat is presisieboerdery met lewendehawe ? Presisieboerdery se doel is om deur middel van waarneming en meting spesifieke inlig-ting in te samel . Dit stel die boer in staat om te bepaal watter veranderings op die plaas aangebring moet word om die hulpbronne , hoofsaaklik die lewendehawe en grond , volhoubaar en akkuraat te benut en te bestuur . Sommige boere maak tot van satelliettegnologie gebruik vir beter en akkurater inligting . Dit help om beter besluite te neem en hou die voordeel in dat afwykings geïdentifiseer kan word of vergelykings getref kan word met wat op en buite sy plaas gebeur .
Volgens dr . Wim is die belangrikste toepassing van navorsing vir presisie-veeboerdery om ’ n ondersteuningstelsel op te bou wat ingeligte besluitneming bevorder of vergemaklik . Dit sal help om die beste opbrengs uit ’ n plaas te kry . Presisieboerdery het sy oorsprong in kontant­gewasse en melkboerdery , het hy bygevoeg .
“ Die beste tegnologie en landboumetodes help niks indien die boer se houding nie reg is nie . Presisieboerdery gee akkurate inligting , wat presisie-bestuurvermoë verg . Alles begin met wat die boer met sy plaas as besigheid wil bereik ,” sê dr . Wim .
Die missie ( wat doen jy ?) en visie ( waar wil jy wees in die toekoms ?) wat ’ n boer vir sy plaas het , sal bepaal of presisie-veeboerdery vir hom gaan werk of nie . Die mikpunt is om vleis volhoubaar op lang termyn te produseer . Dit moet op natuurlike weiding plaasvind met ’ n minimale langtermyn-uitwerking op die omgewing om volhoubaarheid te verseker . Die produk moet plaaslik en internasionaal bemark kan word . Die visie is die welvaart van die boer deur ’ n weten­skaplike benadering te gebruik om weiding en vee noukeurig te bestudeer en te bestuur .
“ Om dit reg te kry , moet spesifieke bestuurwaardes en ’ n bestuurkultuur gehandhaaf word . Die boer moet weet die plaas is die hand wat die wêreld voer . Natuurlike hulpbronne moet beskerm word en almal moet as ’ n span saam­werk vir volhoubare sukses ,” glo dr . Wim .
Wanneer ’ n boer weet waarheen hy op pad is , kan hy die eksterne faktore noukeurig ondersoek wat sy boerdery beïnvloed , maar wat hy nie noodwendig kan beheer nie .
Eksterne faktore in die makro-omgewing sluit in inligting ( bv . grondhervorming-verwikkelinge ) en beleide ( bv . vleisbedryfwet ) wat onder meer die landbousektor beïnvloed . Op ’ n nasionale en internasionale vlak moet die ekonomie , tegnologiese ontwikkeling , die ekologie , die klimaat , politieke en regsontwikkeling dopgehou word . Die sosiale en kulturele omgewing waarin hierdie verskynsels plaas-vind , moet ook in ag geneem word . Die boer se sake-omgewing word voorts deur verskeie faktore beïnvloed soos die arbeidsmark , krediteure , regulasies , verbruikers , mede-dingers , medewerkers en diensverskaffers .
“ Dit is binne hierdie dinamiese wêreld waarin die boer homself bevind ,” sê dr . Wim .
Huidige eksterne faktore Ontwikkelinge in die eksterne omgewing hou nie noodwendig net uitdagings in nie , maar ook geleenthede . “ Die verwagting in die huidige ekonomie is dat die vraag na plantproteïen gaan toeneem , wat ’ n prysverhoging beteken . Dit behoort tot ’ n styging in die vraag na diereproteïen te lei wat beter vleispryse beteken . Die omgewing en landbou is direk aan mekaar gekoppel en bied inkomstegeleenthede .”
Nuwe tegnologie bied verdere geleenthede vir boere om doeltreffender te wees . Dit kan byvoorbeeld help om opbrengste en energiege­