Die bekendste belastings wat produsente raak
is inkomstebelasting, kapitaalwinsbelasting,
belasting op toegevoegde waarde,
boedelbelasting en skenkingsbelasting,
hereregte en dividendbelasting. Ons kyk
kortliks hoe elkeen van die bogenoemde
verander het oor die afgelope paar jare.
Inkomstebelasting:
Die hoogste koers waarteen individue
inkomstebelasting betaal, wat ook die vaste
koers is waarteen trusts inkomstebelasting
betaal, was tot en met die Februarie
2015-boekjaar 40%. Vir die Februarie
2016-boekjaar is dié koers gelig na 41% en
vanaf die Februarie 2018-boekjaar is dit 45%.
Hier is dit belangrik om te besin of daar
nie eerder in ʼn maatskappy geboer moet
word nie. Maatskappye word teen ʼn vaste
koers van 28% belas, en as die maatskappy
se omset onder R20 miljoen per jaar is en
daar aan sekere vereistes voldoen word,
kan kleinsakeskale gebruik word wat daarop
neerkom dat die maatskappye op ʼn glykoers
van 0%, dan 7%, dan 21% en dan eers 28%
belas word. Op ʼn belasbare inkomste van
meer as R550 000 beloop die besparing
R95 070 per jaar volgens die huidige
belastingskale. Daar is egter sekere nadele ook
soos dat maatskappye nie van nivellering kan
gebruik maak soos individue nie. Elke geval
moet op sy eie meriete hanteer word en die
rekenmeester/raadgewer se kennis van die
belastingwetgewing kan hier van onskatbare
waarde vir die produsent wees.
Kapitaalwinsbelasting:
Die koers waarteen kapitaalwinste by ʼn
individu se belasbare inkomste ingesluit
word was vanaf 1 Oktober 2001 toe
kapitaalwinsbelasting ingestel is, 25%. Vanaf 1
Maart 2012 is dit verhoog na 33,3% en vanaf 1
Maart 2016, na 40%. Vir maatskappye, beslote
korporasies en trusts is die koers van 50%
vanaf 1 Maart 2001 verhoog na 66,6% vanaf
1 Maart 2012, en toe na 80% vanaf 1 Maart
2016.
Hier is dit belangrik om te let dat
kapitaalwinsbelasting se invloed al groter
word en dit daarom al belangriker word om
groeibates soos grond en aandele in ʼn trust
of maatskappy te hou waar daar nie by die
produsent se afsterwe kapitaalwinsbelasting
betaalbaar is nie. Indien groeibates soos die
plaas steeds in die produsent se eie naam
AgriKultuur |AgriCulture
gehou word is dit baie duur om nou oor te
skuif na ʼn trust of maatskappy aangesien
kapitaalwinsbelasting dan betaalbaar is, maar
daar is ʼn proses (Artikel 42 se bate vir aandeel
ruiling) waarmee dit belasting-neutraal gedoen
kan word. Weereens is dit belangrik dat die
produsent met sy rekenmeester/raadgewer
sal konsulteer om die beste oplossing te vind.
Belasting op toegevoegde waarde:
Die koers waarteen belasting op toegevoegde
waarde gehef word was sedert 30 September
1991 toe BTW ingestel is, 10%. Dit het vanaf 7
April 1993 verhoog na 14%, en is vanaf 1 April
2018 verhoog na 15%.
Daar is nie veel wat produsente kan doen aan
belasting op toegevoegde waarde nie, behalwe
om seker te maak dat alle fakture korrek
uitgemaak word, sodat BTW wat teruggeëis
kan word nie verlore gaan weens foutiewe
fakture wat deur die Suid-Afrikaanse Inkomste
Diens afgekeur word nie.
Boedelbelasting en skenkingsbelasting:
Boedelbelasting en skenkingsbelasting is beide
gehef teen ʼn vaste koers van 20% tot en met
1 Maart 2018, waarna dit gehef word teen ʼn
glyskaal met ʼn koers van 20% vir die eerste
R30 miljoen, en dan 25% vir alle bedrae bo R30
miljoen.
Dit word al hoe belangriker dat produsente
gereeld hulle testamente hersien en dat daar
deeglike boedelbeplanning deur ʼn kundige
gedoen word om die uitwerking van stygende
boedelbelastingkoerse teen te werk. R30
miljoen klink na ʼn baie groot bedrag en die
meeste produsente dink as hulle plase in
trusts of maatskappye is sal hulle boedels
nooit so groot wees nie. Onthou egter dat alle
lewensdekking wat by dood uitbetaal en enige
bedrae wat deur die produsent se trusts en/
of maatskappye op leningsrekening aan hom
verskuldig is, asook enige aandeelhouding in
maatskappye se waarde, by die boedel getel
word.
Hereregte:
Die topkoers waarteen hereregte gehef word
was 8%. Dit is op 1 Maart 2015 gelig na 11% en
toe weer op 1 Maart 2016 na 13%.
Dit word dus al hoe duurder om eiendom
aan te koop. Produsente moet onthou waar
kommersiële eiendom deur ʼn entiteit wat
BTW-geregistreer is aangekoop word by ʼn
47