Gawie van Wyk,
NWKV Produksie Adviseur
M
nr Gys van Wyk, van
die plaas Goraas in
die Carnarvon distrik, boer al vir 33
jaar met merino’s. Hy is die vierde
geslag op Goraas en daar is nog net
met merino’s daar geboer. Die
reënval in die streek is gemiddeld
190 mm per jaar, wat hoofsaaklik in
die herfs voorkom. Om hierdie rede
word sy ooie in November gepaar
sodat die ooie in die herfs lam wanneer die veldtoestande beter is.
Daar word baie gekonsentreer op
die voorbereiding van sy ooie en
ramme voor paring, sodat hulle in
‘n goeie kondisie kan wees. Hy paar
sy ooie net eenkeer per jaar.
Met die jare het hy besef hoe belangrik dit is om spesiale aandag
aan sy jong speenooilammers te
gee en die voordele wat dit inhou.
Sy lammers word in Augustus op
vier maande ouderdom gespeen.
Die lammers word vier weke voor
speen ge-ent en gedoseer, omdat
hy glo dat die lammers dan beter
weerstand opbou. Omdat hy in
klein kampies lam en die ooie byvoeding tydens lam kry, leer die
lammers al vroeg om voer te vreet.
Sy hamellammers verkoop hy na
speen aan die voerkrale en hamelboere. By speen gooi hy ongeveer
5% van sy ooilammers met ooglopende bouvorm- en wolfoute uit.
Die res van die ooilammers word
dan in spaarveld geplaas, waar hy
hulle ‘n hoë-proteïen lek teen 200
gram/dag ontvang. Op daardie
stadium weeg sy ooilammers ongeveer 31kg. Daar word volgehou
met die byvoeding totdat dit in die
herfs goed gereën het, waarna die
byvoeding verminder word of selfs
gestaak word, afhangende van die
veldtoestande. Hierdie jongooie
word nie geklas nie, maar kry almal
ram in die volgende November,
wanneer hulle dan 19 maande oud
is. Koggelramme word vir 10 tot 14
dae by die jongooie gesit, waarna
hulle met 4% volwasse ramme gedek word. Die ooitjies kry ‘n Vitamiene A en minerale toediening ‘n
maand voor paring.
Wat is die voordele van hierdie
praktyke?
As gevolg van die byvoeding
groei sy ooitjies konstant
Die ooitjies bereik die regte
paargewig voor paring en is in ‘n
goeie kondisie
Die speenskok met speen is baie
minder
Minder vrektes as gevolg van die
hoër weerstand wat opgebou
kan word teen siektes
Beter en gesonder wolgroei
Hoë besetting van tussen 92%
en 95%
Die persentasie meerlinge is hoër
by jong sowel as volwasse ooie
Na paring word die ooitjies vir
dragtigheid gesonar. Alle droë
ooitjies word uitgeskot. Alle ooie
wat nie lam nie of hul lammers
verloor, word uitgeskot.
Omdat hy elke jaar meer as genoeg
vervangings ooie het, verjong sy
kudde. Die jonger kudde bring mee
dat hy gesonde wolgroei en opbrengs kry. Sy volbek ooie wat
vervang word, is gewoonlik relatief
jonk en is daar ‘n goeie mark vir
hulle.
Die opmerking is aan Gys gemaak
dat dit lyk of hy nie veel klem op
wol lê nie. Sy antwoord is, nee, hy
skeep nie sy wol af nie, want hy glo
dat as jy gereeld die regte hoë gehalte ramme aankoop en self teel,
maak hulle ‘n groter bydrae om sy
wolgehalte te verhoog as om ooie
onnodig te vroeg uit te klas op woleienskappe. Dit is belangrik dat die
ooi ‘n lam produseer en grootmaak.
Tydens skeertyd sal hy ooie wie se
wol erg afwyk ten opsigte van gehalte en hoeveelheid, merk en
uitskot, maar hy sê dié persentasie
is baie min.
Ten slotte sê hy dat die koste daaraan verbonde om sy jongooitjies
goed uit te groei, is minimaal in
vergelyking met die voordele
daaraan verbonde.