Araştırma
Morte Alla Francıa Italıa Anela
“Çocukken her akşam yatmadan önce ve aklıma geldiği her an Tanrı’ya bana bir bisiklet vermesi için dua
ederdim. Bir gün Tanrı’nın çalışma tarzının bu olmadığını anladım. Ertesi gün gittim kendime yeni bir
bisiklet çaldım ve her akşam yatmadan önce Tanrı’ya günahlarımı affetmesi için dua ettim.” Al Capone
Beste Bozkurt
[email protected]
S
46
inema tarihine en iyi filmlerini kazandıran şüphesiz ki Mafya’dır:
The Godfather, Scarface, Cidade
de Deus, Goodfellas… Al Pacino’nun
karizmasından etkilenir, “Ona reddedemeyeceği bir teklifte bulundum.” repliklerini aklımıza kazır; dram, aksiyon
ve mizahın birleşimi ile kendimizi farklı
bir dünyada buluruz. Ekranın önündeyken bize farazi gelen bu dünyanın
gerisinde ise uzun bir tarih, geniş
bir coğrafya, büyük bir kontrol ve
sayısız suç bulunuyor. Peki bütün
bu çılgınlık ne zaman başladı?
Öncelikle “Mafia” kelimesinin nereden geldiğine baktığımızda, bu
konuda birçok farklı teori olduğunu görüyoruz. Bu teorilerden ilki,
aslında bir efsaneye dayanıyor.
Buna göre, Mafia kelimesi 1282
yılında, Fransız işgaline karşı çıkan Sicilya isyanında kullanılan
“Morte Alla Francia Italia Anela”
(İtalya, Fransa’ya ölüm diye bağırıyor.) ifadesinin baş harflerinden oluşuyor. Fransızların baskıcı
ve onur kırıcı uygulamalarına karşı Sicilya halkından bir kişinin bu
cümleyi söylemesi, isyanı başlatıyor. Daha sonra 1860’da Sicilya’ya
gelen Napoli Kralı IV. Ferdinand,
1282’deki bu savaş çağrısından etkilenerek olası bir Fransız isyanına karşı bu
(manly) gibi bir anlam kazanıyor.
Suç ve politika arasındaki
yakınlık siyasette rüşvet,
yolsuzluk gibi illegal
faaliyetlerin artmasına
yol açıyor.
cümleyi kullanıyor. Ardından er ya da
geç bu kelime Sicilya’da “mert, erkeksi”
Diğer bir teoriye göre ise, sözcüğün kökeni 9. yüzyılda Sicilya’da Arap kuvvetlerinin hüküm sürdüğü döneme dayanıyor. Bu dönemde baskı altındaki halk,
sürekli bir kaçış ve sığınak arıyor ve bu
sebeple Arapçada “sığınak” anlamına
gelen bu sözcük, “mafia”ya İtalyancadaki anlamını kazandırıyor. Ardından 11.yüzyılda Normanlar, 12.
Yüzyılda Fransızlar, İspanyollar ve
devamı derken, Sicilya her işgale
uğradığında baskı altındaki halk,
adanın tepelerine kaçarak oralarda bir sığınak bulmaya çalışıyor.
Bu şekilde aralarında bir birlik
doğuyor ve bu birlik aile fikrini
temel alarak, sağlam bir hiyerarşi
içinde güçleniyor. Bunun dışında,
“mafioso” sıfatının “dışlanmış” ya
da “övünme” anlamlarına gelen
Arapça sözcüklerden türediği de
söylentiler arasındadır. Ancak Diego Gambetta’ya göre 19. Yüzyılda
Sicilya’da bir erkeğe sıfat olarak
kullanılan “mafioso”, sert, kibirli
ancak korkusuz ve gururlu anlamına geliyor.
Sonuç olarak hangi hikayeye
bakarsak bakalım mafyanın bir
başkaldırıştan ve yönetimin faaliyetlerine karşı birleşen bir topluluktan