Aynı dönemde Fransa’daki döviz satıcıları, ziraat sektörünün borçlarının yapılandırılması ve kontrolünden bankalar
adına sorumluydu, kısacası onlar ilk
brokerlardı. Bu brokerlar, adını bu işlemlerden alan Paris’teki Pont au Change’da
bir araya geliyorlardı. İtalya’da da benzer işlemler Pisa, Cenova, Floransa gibi
önemli şehirlerde bankacılar tarafından
gerçekleştirilmeye başlanmıştı ki zaten
bankacılık Floransalı Medici ailesinin
bir eseriydi.
15. yüzyıla gelindiğinde Bruges Borsası’nın
kurulmasıyla bu tarz işlemler ve hizmetler
kurumsallaşarak, önce Amsterdam gibi
yakın büyük ticari şehirlere daha sonra
tüm dünyaya tüccarlar vasıtasıyla yayılmaya başladı.
40
Dünyanın ilk borsa çöküşü 17. yüzyılda işte bu komşu şehirlerden birisinde,
Hollanda’da lale soğanı fiyatlarının çok
yükselmesiyle gerçekleşti. Günümüzde
bu olay Tulpenmanie adı altında ekonomik balonların en meşhurlarından biri
olarak tarihi kayıtlarda geçmektedir. Lale
çılgınlığının gelişimi bir kitaba göre şöyle; “17. yüzyılın başlarında İstanbul’dan
gelen laleler Hollanda ve Almanya’daki
zenginler arasında popüler oldu ve böylece kısa süre sonra herkes lale istemeye başladı. Lalelerin sahiplerine refah
ve incelik bahşettiği düşünülüyordu;
böylece Hollanda orta sınıfı nadir lale
çeşitlerini biriktirme takıntısına sahip
oldu. 1636 itibariyle nadir lale türlerine olan talep o kadar yoğundu ki laleler
Amsterdam›ın menkul kıymetler borsasında pazarlanmaya başlad