Als ik de overheid zou kunnen maken, dan zou ze papierloos zijn.
Ooit mocht ik getuige zijn van een inval in een illegaal casino. Politie en justitie gingen samen met
gemeentelijke handhavers en brandweer naar binnen. Het casino in Loosdrecht was een populaire
plek voor de lokale onderwereld. De Amsterdamse en Utrechtse penoze kwam daar zwart geld witwassen. Dat de heren zich niet alleen aan de roulettetafel vermaakten, bleek toen we op de bovenverdieping kleine kamertjes aantroffen, louter voorzien van met satijn gedekte bedden. De
vrouwelijke croupiers, allen jong, hoogblond en voorzien van diepe decolletés, hadden blijkbaar
een bijverdienste. Het ‘rien ne va plus’ moest niet letterlijk genomen worden.
Een van de overtredingen was het niet voldoen aan de vereisten van drank- en horecawet, een
andere die van het bestemmingsplan. Het pand had een agrarische bestemming en liet zeker geen
gokken en schenken toe, laat staan de overige, zij het niet ‘in flagrante delicto’ geconstateerde
activiteiten. De uitbater weersprak mijn constatering. Hij liet me vol trots een ingelijste vergunning
zien, waarin hem in een grijs verleden door het gemeentebestuur ontheffing was verleend van het
bestemmingsplan én toestemming gegeven om drank te schenken. Het was een prachtig document, iets vergeeld, met het gemeentewapen en de handtekeningen van de voormalige, en reeds
lang gepensioneerde, burgemeester en secretaris. Het leek me onwaarschijnlijk dat zo’n vergunning ooit verleend was. In het archief van de gemeente was geen kopie van de vergunning te
vinden. Maar de handtekeningen leken echt, net als het datumstempel. Wat was waar?
Dit is niet zo heel lang geleden. De papieren vergunning was het ‘echte’ document. De gemeente
had normaal gesproken een kopie daarvan in haar archief. Als iemand dat wilde zien, moest een
verzoek worden ingediend bij de afdeling DIV en als je mazzel had, dan wisten ze het ook nog te
vinden. Inmiddels is het anders. Het origineel is een gedigitaliseerd document en de burger krijgt
een papieren kopie. Maar ook dat is half werk. Echt digitaal is iets anders dan een gescand pdf-je.
Want, wat is een vergunning anders dan een statusverandering in een database? De vergunning is
144