Als ik de overheid zou mogen vormgeven, dan gaat de overheid co-creeëren en kantelt de samenleving van centraal aangestuurd, top-down naar decentraal, bottom-up. Dan maken we een samenleving die wil investeren in de kracht en de onderlinge verbinding van burgers en overheden. Daar
is nog heel wat voor nodig.
Colors unwind … kleur herkennen
De laatste jaren van de 20e eeuw en de eerste decennia van de 21e eeuw kenmerken zich door beleid waarin het gemiddelde uitgangspunt én norm is.
Iedereen kent momenten waarin mensen geen passende kansen krijgen. Een ambtenaar vertelde
mij bijvoorbeeld dat in zijn jeugd veel kinderen met een ‘uitdaging’ naar specifiek onderwijs
gingen of pillen kregen. Hij was niet opgegroeid in heterogene groepen. Ook nu werkt hij met beleid waarin mensen worden gestandaardiseerd in ‘groepen’, wat niets met menselijke maat van
doen heeft.
Rendementsdenken heeft de missie van veel organisaties verdrongen en perverse prikkels en procedures
zijn sturend. Er is een teloorgang gaande van onze vrijheid van keuzen, van nieuwsgierigheid en verbeelding. Bewegingslust, gefocuste ándere intelligentie, dromen, creatieve chaos, ongeleid associëren,
buitenspelend leren, vragen blijven stellen, tegendraads denken, ongehoorzaamheid en andere prachtige
eigenschappen worden gezien als lastig en onrendabel. ‘Ander’ gedrag is de laatste decenia verworden tot
probleem; een individueel probleem. Een probleem van het kind, de ouders of de burger. Niet een
probleem van onze samenleving, van wet- en regelgeving, beleid en procedures van overheid en organisaties. Niet van het eventuele onvermogen van overheid en professionals om met verschillen om te
gaan, zodat iedereen een passende kans krijgt.” (1)
Elkaar indelen naar ‘handicaps’ of rendement, omdat dat makkelijker werkt of meer ‘oplevert’, resulteert in veel nadelige effecten. Als we ‘hetzelfde’ socialiseren, andersdenkenden achterstellen en
diversiteit niet waarderen, verliezen wij vernieuwing en leefbaarheid voor iedereen. Inzicht en waar-
100